klsti203

ROZDZIAŁ 6. PRZECHOWYWANIE i

terenów słowiańskich znamy je z Rumunji, Węgier i wielu innych krajów Europy zachodniej oraz południowej a także północnej (Łotwa). Z Eurazji przenika ich zasiąg do Afryki, obejmując znaczne przestrzenie północy i północnego wschodu tego lądu.

200. Jama na ziarno z Banatu. Wg rysunku, przechowywanego w Muz. etn. w Belgradzie.

Kopanie jam na ziarno jest zwyczajem pradawnym, szczególnie rozpowszechnionym i rozwiniętym w okolicach stepowych i bezdrzewnycli.

201. Śpichrze ulowate z Węgier. — A. Csókmo kom. Bihar. — B. Szegvar. Nagy Ałfold. — Anz. der ethn. Abteiłung des Ungar. National-Museums, 1903-1904, Budapest. 1907, str. 84, fig. 1 i 2.

Jak się zdaje, rozniosły ten zwyczaj po Starym Świecie głównie ludy pasterskie i półpasterskie oraz pozostające pod ich wpływem. Za tern m. i. przemawia charakterystyczny zasiąg tych jam w Afryce. Nawiasem mówiąc, w Afryce, podobnie jak w Europie na terytorjach słowiańskich i sąsiednich, przeciwstawiają się sobie jako śpichrze m. i. dwa zasadniczo odmienne typy: jama i platforma palowa. Tak, gdy chodzi o ziemie słowiańskie, na Ukrainie oraz tu i owdzie na Białorusi etc. widzimy jamy na wymłócone ziarno (porówn. wyżej), na Polesiu jednak jamy te naogół nigdzie nie są używane; ich miejsce zajmują palowe platformy, służące do przechowywania zboża w stanie niemłóconym (ob. § 228).

227. W obrębie zasięgu jam ziemnych występują też nadzwyczaj prymitywne śpichrze lepione w kształcie kopulastych uli (fig. 201); są one mniej więcej l¹/* raza tak wysokie, jak przeciętny człowiek, i miewają otwór bądź w wierzchołku, bądź zboku wgórze. Znamy je z Węgier, a żywe dla nich analogje istnieją na Cyprze, w, Afryce etc. Na terytorjum słowiańskiem dotychczas nie zostały znalezione; bardzo jednak podobne do nich są niektóre okrągławo-kopulaste śpichrze słowackie (§ 547).

Do tejże grupy śpichrzów naziemnych należą szeroko znane śród Słowian zachodnio-małoruskich i bałkańskich rozmaitego rodzaju okrągławe budowle koszowe (§ 547). Włościanie trzymają w nich kukurydzę, plewy lub sieczkę pozostałą po wymłóceniu zboża przez wydeptywanie lub zapomocą tribulum etc. W Bułgarji służyły też do przechowywania ziarna właściwych zbóż (żyta, pszenicy i t. d.). Po-