klsti270

ROZDZIAŁ 8. OBRÓBKA

WŁÓKNA

299

Zabiegiem, zmierzającym do dokładnego oczyszczenia włókna oraz oddzielenia włókien długich od krótkich, jest, parokrotne wycze-sywanie zapomocą drewnianych grzebieni (porówn. np. fig. 266) oraz szczotek. — Wyczesywanie jest powszechnie stosowane, o ile włókno ma być użyte do wyrobu nitek szwalnych i tkackich. Włókno przeznaczone na powrozy nie potrzebuje być czesane.

311. Wstępne przygotowanie wełny i wogóle włókna zwierzęcego różni się dość znacznie od podobnego przygotowania włókna roślinnego. Przedewszystkiem odpada cała praca międlenia, t. j. kruszenia i oddzielania twardej niewłóknistej kory od włókna. Miejsce wyrywania włóknonośnych łodyg z ziemi zastępuje tu odcinanie włókien od skóry żywego zwierzęcia przy pomocy nożyc (fig. 265); choć coprawda prastara nazwa dla obciętej w ten sposób wełny, dziś jeszcze tu i owdzie w pierwotnem znaczeniu używana (runo), przechowała ślad dawno zapomnianego zwyczaju wyrywania szerści rękami, oznacza bowiem tyle co „rzecz rwana",

Po obcięciu, wełna zostaje wymyta oraz mniej lub więcej starannie wyprana w ciepłej i zimnej wodzie. Nieraz zresztą już i przed strzyżą ma miejsce mycie owiec w rzece lub jeziorze.

Wymyte i wysuszone, dość zbite włókno rozskubuje się i czyści, prymitywnym, tu i owdzie we wspomnieniach 267. Smyk gremplarski. 1. Smyk. 2. Krata nad którą się lub w praktyce je- grempluje. 3. Narzędzie do uderzania po smyku. Pow. szczeżyjącym sposo- ^Me(iyń> gub. Kaługa. Wielkorus. Trudy kommisii po iz-,    ’    sledovanijukustarnoj promyślennosti v Rossii, t. 2, r. 1879,

oem, poprostu w rę-    _tabl. ^ _f._{g 18}

kach.Częściej jednak    *

po takiem ręcznem rozskubaniu następuje, lub je całkowicie zastępuje, wyczesywanie na grzebieniach i zwłaszcza szczotkach w rodzaju zgrzebeł. Na Słowiańszczyźnie zachodniej, w zachodniej części krajów ruskich, a także w krajach bałtyckich szeroko rozpo^ wszechnione są gremple, t. j. rodzaj parzystego zgrzebła z nabi temi w skórę licznemi żelaznemi haczykami. Ale to jest przyrząd now Hzego pochodzenia i przybył do Słowian z zachodu. Na Wielko- i Ma łorusi oraz w Bułgarji, Macedonji i Czarnogórzu spotykamy czy