klsti533

561

ROZDZIAŁ 11. BUDOWNICTWA

na Małorusi i u Słowian zachodnich w okolicach nadwodnych, obfitujących w łąki, wierzbowe zarośla etc. Znane są i używane także w Jugosławji oraz w Bułgarji.

579. Jednym z najbardziej zajmujących płotów jest ukośny. Na rysunku 482, 3 widzimy go w postaci typowej, notowanej przeze mnie w Karpatach; także w Bośni można spotkać zupełnie typowe okazy tej grodzy; sam widziałem płot podobny między Sarajewem a Użicami pod stacją kolejową Stambulćić. Płot ukośny, grodzony z pochyło układanych żerdzi, umocowanych między parzysto rozmie-szczonemi palikami, jest poza tem w dość powszechnem użyciu w Styrji, Karyntji i Tyrolu, a z drugiej strony — na północy:' w Norwegji, Szwecji, na wyspie Gotland, w Finlandji, na Łotwie i Litwie. Jakąś odmianę, polegającą zapewne na użyciu łątek zamiast podwójnych koło w, podaje Haxthausen z pół-nocno-zachgdnich krańców Wielkorusi. Na całej przestrzeni Polski, włącznie z zachodnią Białorusią, Polesiem etc., nigdzie płotu ukośnego dotychczas nie znalazłem prócz zaledwie dwu, sąsiadujących ze sobą wsi nad górnym Wisłokiem w Karpatach *; niema go też na Polesiu wschod-niem, ani na kijowskiej Ukrainie; podobno jednak w innych okolicach Ukrainy ma się wyjątkowo spotykać. Na pograniczach Europy i Azji widzimy go na Kaukazie. Sądząc z niektórych form tain zachowanych, pochodzić się on zdaje od zasiek łowieckich i wojennych, to jest od strzał zwalonych drzew, kładzionych ukośnie jedna na gub. Kijów (Z. S. S. R.). Rys. W. Moszyński, drugą.

Obok płotów, grodzonych z drzewa, używane są też mury z kamieni i cegły. Na północy rzadko się z niemi spotykamy i są tam one nowszego pochodzenia; jedynie grodze z głazów, układanych bez żadnego spoiwa, pochodzą może tu i owdzie z czasów dawniejszych. Natomiast na wschodzie bałkańskiego półwyspu, w Bułgarji, mury,

¹ Zdaje się, że i w Białych Karpatach, czy też w podgórzu tamtejszem, spotykają się ploty podobne. Przynajmniej T. BartoS w swej książce „Dialektologie moravska“ (t. 2, r. 1895, str. 439) podaje dla Wałachów morawskich płot „drinko z jedlovych dfinek (płochych poleuec), mezi kóly zpośika polożenych".