779
ROZDZIAŁ 18. KOSMETYKA
Światosławie, § 619), w epoce nowożytnej również na Kusi i w Polsce (wolne kozactwo, szlachta).
Pozostało nam jeszcze dopowiedzieć kilka zdań o zaplataniu włosów w warkocze. Jak widzieliśmy, było ono właściwe do niedawna rozległym obszarom Słowiańszczyzny bałkańskiej (fig. 26 i 27); pospolicie nosili się tak w pewnych okolicach również Węgrzy, a ze Słowian północnych przede wszystkim część Słowaków (fig. 28 i 29) i cząstka polskich górali tatrzańskich, w wieku XVI zaś też niektórzy Czesi, w XVII — może niektórzy Wielkorusi1. Wzdłuż Karpat dostała się ta koafiura na etniczną Małoruś: do Bojków. Warkoczy noszono jeden, dwa lub więcej (fig. 28 i 29), przy czym na Bałkanach panowało uczesanie je-dnowarkoczowe (fig. 26). Pomimo że fryzura ta nie była całkiem obca Europie zachodniej zarówno w czasach nowszych (h ar capy) oraz w średniowieczu2, jak, zdaje się, i w dawnych (może koafiura niektórych Gallów), jednakowoż u Słowian jest ona na ogół zapewne wynikiem oddziaływania wpływów wschodnich. Bowiem ludy wschodnie, najeżdżające w średniowieczu Europę i zalewające kraje między Karpatami a Morzem Egejskim, znały uczesanie podobne, a i dziś jeszcze spotykamy je tu i owdzie Fig. 29. Słowak z Żupy Zwoleńskiej. w Azji środkowej, zaś zwłaszcza Detva. — Fot. K. Plicka.
północnej. Z północno-wschodniej
Azji przybył też, jak wiadomo, warkocz do Chińczyków, narzucony temu ludowi przez mandżurskich zwycięzców.
622. Sposobem noszenia włosów różnią się od siebie kobiety i mężczyźni z małymi wyjątkami miemal wszędzie, choć niekiedy różnica ta bywa niezbyt znaczna lub żadna. W tych ostatnich wypadkach rozróżnienie następuje dzięki odmiennemu okryciu głowy. Bardzo rozpowszechniona jest też różnica między koafiurą kobiet za-
Ob. A. Heikel, Die VoIkstrachten in den Ostseeprovinzen, r. 1909, s. 30 ryc. V i objaśnienie tamże w odnośniku 1.
a Ob. np. M. Heyne, Fiinf Biiclier deutscher Hausaltertumer, t. 3, r. 1903, s. 71.