Photo0017

428 11. Chłodnie statków transportowych

Amoniakalne urządzenia chłodnicze drobnicowca z jedną ładownią chłodzona

Ogólna charakterystyka amoniakalnych urządzeń chłodniczych

Amoniak jako czynnik chłodniczy stosowany jest praktycznie od początku istnienia chłodnictwa przemysłowego. Powszechne zastosowanie freonu 12, a potem freonu 22, sprawiło, że w okrętowych urządzeniach chłodniczych amoniak był stopniowo wypierany przez bezpieczniejsze czynniki chłodnicze chlorowcopochodne. W Polsce, począwszy od roku 1968, na nowo zbudowanych statkach nie instaluje się w zasadzie amoniakalnych urządzeń chłodniczych. Jednym z ostatnich statków wyposażonym w amoniakalne urządzenie chłodnicze jest trawler przetwórnia „Carina”, serii B22.

Własności fizyczne i fizjologiczne amoniaku rzutują na rozwiązania konstrukcyjne okrętowych urządzeń chłodniczych i wyboru systemu chłodzenia, a częściowo także na konstrukcję statku. Najistotniejszymi w tym względzie są zagadnienia bezpieczeństwa. Oprócz określonych rozwiązań konstrukcyjnych, mających na celu eliminację lub likwidację zagrożeń awaryjnych charakterystycznych dla urządzeń amoniakalnych, konieczne jest zastosowanie w bardzo szerokim zakresie pośredniego systemu chłodzenia realizowanego przy użyciu medium pośredniczącego, jakim jest solanka o niskiej temperaturze zamarzania.

Zależnie od wymaganych temperatur chłodzenia, w okrętowych urządzeniach chłodniczych stosuje się dla temperatur do — 20°C obiegi ze sprężaniem jednostop-niowym, poniżej tej temperatury zaś obiegi ze sprężaniem dwustopniowym.

W skład urządzenia chłodniczego wchodzą:

—    instalacja amoniaku,

—    instalacja zaburtowej wody chłodzącej,

—    instalacja solanki.

Instalacja amoniaku

Uproszczony schemat amoniakalnego urządzenia chłodniczego przedstawiono na rysunku 11.10. Sprężarka 1, zasysająca pary amoniaku z niskociśnieniowej części instalacji, spręża je i przetłacza przez odolejacz 5 do skraplacza 2. Skroplony amoniak, przez zbiornik cieczy 6, dopływa do zaworu dławiącego 3, w którym rozpręża się do ciśnienia panującego w parowniku 4. Parownik 4 typu płaszczowo-rurowego stanowi chłodnicę solanki. W nim amoniak odparowuje, pobierając ciepło parowania z solanki, po czym przez kolektor ssawny 7 dopływa do sprężarki 1.

Poziom ciekłego amoniaku w parowniku reguluje termostatyczny zawór dławiący 3. Stosuje się także układy z pływakowym zaworem regulacyjnym.

Działanie odolejacza 5, chłodzenie oleju w skrzyni korbowej, jak również zabezpieczenie sprężarki presostatami jest podobne do przedstawionego na rysunku 11.6. Wszystkie aparaty odpowietrza się okresowo przez centralny odpowietrzacz 9.

Parametry skraplania amoniaku, ciśnienie i związana z nim temperatura, są zależne od temperatury i natężenia przepływu wody zaburtowej przez skraplacz. Temperatura tłoczenia, zależna od stopnia przegrzania i ciśnienia zasysanych par oraz ciśnienia skraplania, nie powinna przewyższać 110°C w klimacie umiarkowanym i 125°C w klimacie tropikalnym.