412 11. Chłodnie statków transportowych
Chłodnie statków transportowych różnią się między sobą zarówno wydajnością chłodniczą, złożonością układów, stopniem automatyzacji, jak i stosowanym czynnikiem chłodniczym. Różnorodność ta wynika z przeznaczenia chłodni, wielkości ładowni chłodzonych, rodzaju ładunku chłodzonego itp., a w odniesieniu do chłodni prowiantowych — także ze stanu liczbowego załogi.
Do chłodzenia ładunku i prowiantu stosuje się powszechnie układy z jedno-stopniowym sprężaniem czynnika chłodniczego, z ciśnieniowym (małe i średnie chłodnie) lub pompowym zasilaniem parowników. To ostatnie zasilanie stosuje się w instalacjach dużych wydajności, np. na chłodnicowcach i transportowcach rybackich, stosując przy wymaganych niskich temperaturach chłodzenia dwustopniowe sprężanie czynnika chłodniczego. W instalacjach o dużej wydajności chłodniczej sprężarki tłokowe zastępuje się coraz częściej sprężarkami śrubowymi. Jako czynnik chłodniczy stosuje się freon 12 i freon 22, a na statkach starej konstrukcji także amoniak. W instalacjach działających na freonie 12 i freonie 22 wykorzystywany jest głównie bezpośredni system chłodzenia ładowni powietrzem z cyrkulacją wymuszoną. W instalacjach amoniakalnych powszechnie stosuje się pośredni — solankowy system chłodzenia ładowni z wymuszoną łub grawitacyjną cyrkulacją powietrza.
Na bardzo małych statkach bliskiego zasięgu chłodziarki szafkowe mogą spełniać funkcje „chłodni prowiantowej”, na pozostałych zaś służą do krótkoterminowego przechowywania produktów spożywczych.W chłodziarki szafkowe wyposaża się pentry załogowe i pasażerskie, podręczne magazyny w kuchni oraz niektóre pomieszczenia mieszkalne.
Stosowane na statkach chłodziarki szafkowe wyposażone są w sprężarkowe agregaty chłodnicze na freon 12 ze sprężarkami tłokowymi dławnicowymi lub hermetycznymi. Jako urządzenie rozprężne stosuje się zawory presostatyczne, a w szafach małych objętości — rurki kapilarne. Skraplacze z rur żebrowanych lub la-melowych są chłodzone powietrzem w obiegu grawitacyjnym lub wymuszonym. W szafach chłodniczych stosuje się parowniki rurowe z rur gładkich lub żebrowanych, a ostatnio coraz powszechniej — parowniki płytowe.
Zasada budowy I działania chłodziarek szafkowych
Chłodziarki szafkowe składają się z dwóch zasadniczych części:
— izolowanego pojemnika,
— agregatu chłodniczego.
Zależnie od wielkości chłodziarki szafkowej izolowany pojemnik wykonuje się jako jedno- lub dwudrzwiową szafę rozdzieloną na komory o różnych temperaturach. Jako typowy stosuje się podział przestrzeni izolowanej na dwie komory: o