Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 03 023141

5* Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne - Andrzej Markowski - iLibrary Reader

Limit wydruku: 0

Strona 66/293    £1 O ©    © &

A. UukwtU rtWrw.i Jftyła /n-hlń-ti' Tnyit. ZagaMah ItkttMnt.Wtnatmia XOS ISBN iS-Ol I4$ł»«. O hy WN PWN Jfi>5

znawstwa PAN i Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN. a także pewne ustalenia komitetu redakcyjnego. Interpunkcję kodyfikuje Słownik interpunkcyjny języka polskiego Jerzego Podrackiego (1993), także różniący się niektórymi rozwiązaniami szczegółowymi od poprzednich rozstrzygnięć z tego zakresu.

Kodyfikacja języka może być implicite zawarta w każdym słowniku ogólnym języka polskiego. W polskiej tradycji leksykograficzncj tak było, gdyż słowniki ogólne miały z zasady charakter nic wyłącznic rejestrujący, lecz także normatywny. Nic uwzględniano w nich bowiem tych wyrazów i ich znaczeń, które redaktor słownika uznał za pozostające poniżej normy, podawano też formy fleksyjnc. a w przykładach również połączenia składniowe, które uznano za normatywne. Przykładem nowszego wydawnictwa tego typu jest Słownik współczesnego języka polskiego, opracowany pod red. Bogusława Dunaja (1996).

Na początku łat 90. XX w. podjęto prace nad nowymi wydawnictwami, kodyfikującymi w całości współczesną normę językową. W ich wyniku ukazał się (1995) Praktyczny słownik poprawnej polszczyzny. Nie tylko dla młodzieży¹⁴⁷. Wbrew podtytułowi jest on przeznaczony przede wszystkim dla uczniów szkół średnich. Zawiera wybór tych wyrazów, których użycie może sprawiać kłopoty, obejmuje wszystkie poziomy języka, ale tylko w zakresie słownictwa stosunkowo często używanego, niespccjalistyczncgo. Istotną nowością tego słownika jest oparcie się na koncepcji dwóch poziomów normy w polszczyźnic (por. s. 32-37). co w praktyce doprowadziło do skodyfikowania normy użytkowej, której elementy są w słowniku określone za pomocą odpowiednich kwalifikatorów (najczęściej pot., ale także reg. i śród.). Rozstrzygnięcia dawane w tym słowniku często odbiegają od tych. które występują w Słowniku poprawnej polszczyzny PWN z r. 1973 i stanowią próbę nowej kodyfikacji normy polszczyzny około 1990 r.

W 1999 r. ukazał się Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, pod red. naukową Andrzeja Markowskiego, zawierający kodyfikację normy polszczyzny końca XX w. Liczy on niemal 31 000 haseł, w których umieszczono wyrazy wymagające interpretacji normatywnej, czyli takie, które mogą sprawiać kłopoty poprawnościowe różnego rodzaju - gramatyczne, semantyczne, fonetyczne, stylistyczne, ortograficzne. Obszernie potraktowano w nim zagadnienia składniowe (podano wiele schematów składniowych).

W słowniku konsekwentnie zastosowano (widoczną już w Praktycznym słowniku poprawnej polszczyzny z r. 1995) koncepcję dwóch poziomów normy językowej i wszędzie tam. gdzie było to konieczne i celowe, kodyfikowano wyrazy, ich formy i połączenia na obu poziomach normy. Realizacja tego założenia teoretycznego powoduje, że w Nowym słowniku poprawnej polszczyzny oprócz rozstrzygnięć kategorycznych (np. ostrzeżeń przed formami błędnymi, sygnalizowanymi słowem nie:) wiele jest rad, zaleceń, wskazywania na formy lepsze, wa-riantywne albo takie, które mają zakres użycia ograniczony do pewnej odmiany środowiskowej, zawodowej czy terytorialnej, a które z zasady tworzą poziom

¹⁴⁷ Redaktorem naukowym jest A Markowski, autorami haseł 12-óSóbowy zespół pracowników naukowych IJP UW i IJP PAN.

66

Kultura języka polskie...    ^ Zrzuty ekranu    B Picasa 3