Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 03 023739

Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne - Andrzej Markowski - iLibrary Reader

a*

Limit wydruku: 0

pjdSLępi id st-rui id i.Fyye laiwit; ;

A. UukWtU KutOmt Jftyta/n&lń-ti' r.i»M    Wmw«‘j!(II5

ISBN iS-OI I4$ł»«. O hy WN PWN «i>5

tucją odpowiedzialną, zdaniem Polaków, za kształcenie językowe powinna być szkoła. W następnej kolejności wymienia się rodzinę, dalej - środowisko, w którym ktoś się wychowuje. Niemal nie dostrzega się roli samokształcenia w tym zakresie, korzystania ze słowników i wydawnictw poprawnościowych, językowych programów radiowych czy telewizyjnych czy wreszcie - porad językoznawców. Świadomość istnienia takich możliwości edukacji językowej jest minimalna. a nic należy do rzadkości utożsamianie językoznawcy z poliglotą.

16. Postawy Polaków wobec języka - od puryzmu do leseferyzmu

Najistotniejszym, bo ujawnianym, składnikiem świadomości językowej są postawy użytkowników wobec języ ka, którym się posługują. Należy przez nic rozumieć względnie trwałe stanowiska zajmowane w sprawach językowych, zawierające zbiory sądów i poglądy, uzasadniane w kategoriach racjonalnych lub emocjonalnych.

16.1.    Typy postaw językowych

Współcześnie w społeczeństwie polskim można wyróżnić kilka typów postaw wobec języka. Są to: puryzm językowy, konserwatyzm, perfekcjonizm, logizo-wanic w języku, liberalizm językowy, indyferentyzm, abncgacja i postawa naturalna wobec kwestii językowych. Pojawiają się one zarówno w postaciach ..czystych", jak również (częściej) jako połączenie elementów z różnych typów postaw. Mają też różny zasięg i rozmaity zakres oddziaływania.

16.1.1.    Puryzm i jego rodzaje

Postawą wobec języka najczęściej opisywaną jest puryzm językowy²⁶¹. Termin ten, wbrew jednemu z podstawowych warunków tcrminologiczności nazwy, ma ujemne zabarwienie emocjonalne. Ponieważ jednak jest on powszechnie i dość jednoznacznie stosowany w literaturze lingwistycznej, będzie używany także w tym opracowaniu. Przez puryzm językowy rozumie się na ogół przesadną troskę o język, wynikającą z przesłanek emocjonalnych, a nie racjonalnych. Jest to dbałość o „czystość języka" (łac. purus - 'czysty'), dążenie do usuwania z niego (lub - w wersji mniej skrajnej - niedopuszczania do niego) takich elementów, zwykle leksykalnych, które uznaje się za niepożądane. Ludzie zajmujący tę postawę wobec kwestii językowych, zwani purystami językowymi.

³⁶⁰ Rozdział ten jest zmodyfikowaną wersją artykułu Postawy użytkowników wobec języka. zamieszczonego w zbiorze Mowa rozśw ietlona myślą, pod red. J. Miodka. Wrocław 1999. s. 15-32.

^2AI Począwszy od prac W. Doroszewskiego i akademickiego podręcznika D Bultlcr. H. Karkowskiej, H. Satkiewicz Kultura języka polskiego. Warszawa 1971, s. 70-74, wszyscy autorzy obszerniejszych prac z zakresu kultury języka omawiają tę postawę.

126

Kultura języka polskie...    ^ Zrzuty ekranu    B Picasa 3

rrn Zapisano zrzut ekranu	IIH)
kliknij, aby wyświetlić	u

PL ESI *<)% *t\ 18:37