Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne - Andrzej Markowski - iLibrary Reader
EME)
Limit wydruku: 0
A. UukWtU KutOmt /n&lń-ti' f.o.M Wmw«‘j!(II5
ISBN 1MH I45łn «. O hy WN PWN JfrtS
Internacjonalizacji słownictwa sprzyja to. żc wyrazy przejmowane - najczęściej z angielskiego - mają w dużej większości źródłosłów łaciński i w podobnej formie (choć czasem zc zmienionym znaczeniem) występują w wiciu językach europejskich, nie tylko romańskich.
Postępująca internacjonalizacja leksyki stwarza problemy normatywne. Należy się bowiem zastanowić nad tym, które z nowych wyrazów, a zwłaszcza z nowych znaczeń wyrazów, są potrzebne i sprawne funkcjonalnie, a w związku z tym powinny wejść do normy współczesnej polszczyzny, które zaś są przejawem mody językowej lub wynikiem nieudolnego tłumaczenia tekstów obcych i powinny zostać ocenione negatywnie. Próbę rozstrzygnięcia tej kwestii w odniesieniu do poszczególnych wyrazów i ich grup daliśmy w poprzednich rozdziałach tego podręcznika.
Z internacjonalizacją wiąże się znaczny przyrost leksyki, choć. oczywiście, nic wszystkie nowe wyrazy, nowe znaczenia wyrazów czy nowe frazcologizmy są inlcrnacjonalizmami. Przyrost leksyki następuje zarówno drogą zapożyczeń (leksykalnych, strukturalnych i semantycznych), jak i przez wykorzystanie licznych (rodzimych i ostatnio także zapożyczonych) technik dcrywacyjnych. powodujących powstanie neologizmów słowotwórczych (por. np. oszołom, solida-ruch. odkomuszenie, okołoaborcyjny, debeściak. europoseł, rozporekgate, e-pod-pis). Najwięcej jest nowych elementów językowych o znaczeniu wyspecjalizowanym. pochodzących z odmian zawodowych i środowiskowych polszczyzny, ale często przenikających do języka standardowego (zwykle poprzez polszczyznę potoczną). Szybko przyrasta słownictwo związane z elektroniką, zwłaszcza z posługiwaniem się komputerami i nowymi mediami - przede wszystkim Internetem, lecz także np. telefonami komórkowymi. Tak jak poprzednio (od co najmniej pół wieku) zasadniczy wpływ na upowszechnianie się nowych elementów językowych (w tym przede wszystkim leksykalnych) mają środki upowszechniania informacji, czyli media masowe albo media. Programy informacyjne i publicystyczne wprowadzają do języka ogólnego słownictwo związane z polityką i ekonomią (np. koabitacja, punkty procentowe). Nowa leksyka związana z handlem i usługami upowszechnia się dzięki reklamie, która dodatkowo wprowadza wiele nowych odcieni znaczeniowych wyrazów, zwykle opartych na metaforze (por. inteligentny samochód, materiał budowlany przyjazny otoczeniu, ekskluzywny wywiad telewizyjny). Programy muzyczne zawierają słownictwo z tego zakresu, a ponadto często rozpowszechniają leksykę substandardową różnych środowisk młodzieżowych.
To zjawisko łączy się ściśle z następnym procesem zachodzącym we współczesnej leksyce: nobilitacją słownictwa potocznego, a nawet pospolitego. Od początków lat 90. słownictwo tego typu weszło do polszczyzny publicznej, co było reakcją na nowomowę komunistycznych środków przekazu. Słownictwo potoczne i środowiskowe, jako nacechowane cksprcsywnic, odświeżało leksykę mediów, pozwalało pełniej wyrazić uczucia i stany emocjonalne nadawcy, zwiększało zakres środków leksykalnych w języku publicznym. Jednocześnie spowodowało pauperyzację, a stopniowo także wulgaryzację tego języka, gdyż
272
B
Zapisano zrzut ekranu
kliknij, aby wyświetlić
Itelix iLibrary Reader
9 Kultura języka polskie...
te Zrzuty ekranu
J Mój komputer
Picasa 3
PL es <4. \ *l\ 18:55