Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 07 20091033

Teoria komunikowania masowego - Denis McQuail - iLibrary Reader

HTI &    R R O □    ^    & Limit wydruku: 10

Strona 484/575

O

Q 0 yfj 1 (A

Następna strona (Page Down)|

Spis treści -Teoria komunikowania... o

I> M<Quail. frww    mas*wego. Wjnrjw, 2007

ISBN 97Ś-K5-OI-ISIJ3-M, C byWN PWN 2007

oddziaływania (463)

© CD 17.9. Kampanie (464)

Podsumowanie (467)

Literatura uzupełniająca (467)

0 Ci Rozdział 18 Oddziaływania społeczno-kulturowe (468)

0 18.1. Behawioralny model oddziaływania (469)

0    €3 18.2. Media, przemoc i

przestępczość (471)

£2 18.2.1. Teoria (472)

£2 18.2.2. Treść (472)

£3 18.2.3. Empiryczna

weryfikacja oddziaływania mediów (473)

£3 18.2.4. Wywoływanie lęku (474)

£2 18.2.5. Media a przestępczość (474)

£2 18.3. Media, dzieci i młodzież (475)

© CD 18.4. Reakcje zbiorowe (476)

£3 18.5. Dyfuzja innowacji i rozwoju (479)

£3 18.6. Społeczny rozdział wiedzy (480)

£3 18.7. Teoria edukacji społecznej (482)

£2 18.8. Socjalizacja (483)

£3 18.9. Kontrola społeczna i kształtowanie świadomości (484)

© C] 18.10. Kultywacja (486)

fij 18.11. Media a długofalowa zmiana społeczna i kulturowa (488)

fij 18.12. Rozrywka (489)

£3 Podsumowanie (491)

£3 Literatura uzupełniająca (491)

1    ^vl JRozdzlał-19 Informacje.

Itelix iLibrary Reader

484 Rozdział 18. Oddziaływania społeczno-kulturowe

18.9. Kontrola społeczna i kształtowanie świadomości

Istnieje cała gama stanowisk teoretycznych dotyczących stopnia i celowości kontroli społecznej sprawowanej przez środki masowego przekazu. Zgodnie z powszechnym przekonaniem media bez premedytacji, przez osobiste wybory i instytucjonalne decyzje, wymagania operacyjne, nadski zewnętrzne oraz założenia co do oczekiwań i potrzeb wielkich i homogenicznych widowni umacniają wartości dominujące w danej społeczności lub kraju. W mocniejszej i bardziej krytycznej wersji lego stanowiska media są zasadniczo konserwatywne, bo funkcjonują (zwłaszcza właściciele dużych firm) zgodnie z regułami rynku i są podporządkowane interesom państwa i narodu. Te dwie teorie znajdują poparcie w podobnych danych, dotyczących bardziej treści niż bezpośrednich oddziaływań.

Kdward Herman i Noam Chomsky (1988) stworzyli hybrydową, krytyczną teorię systematycznego oddziaływania w długim czasie, którą nazwali „modelem propagandy". Zgodnie z nim przekazy informacyjne w krajach kapitalistycznych przechodzą przez kilka filtrów, przede wszystkim filtr finansowej integracji z resztą gospodarki oraz filtry: reklamy, kampanii zarządzania informacjami, dominującej ideologii oraz uzależnienia od oficjalnych źródeł informacji. Herman i Chomsky odnaleźli wiele okoliczności potwierdzających istnienie zwłaszcza lego ostatniego filtru, podobnie jak inni badacze (zob. Reese, Grant, Danielian 1994; Manheim 1998).

Het man i Chomsky zaczerpnęli tytuł swojej książki Manufadimng Consent od Waltera Lippmanna (1922: 158). który pisał, że „wytwarzanie przyzwolenia można bardzo udoskonalić [...] i dla każdego, kto rozumie ten proces, możliwości manipulacji są oczywiste”. Stanowisko Lippmanna jest przykładem na wcześniej wspomnianą, pierwszą fazę ewolucji myślenia o władzy mediów (fazę „wszechmocnych mediów"), stąd słabością teorii Hermana i Chomsky‘ego jest to, żc w małym stopniu uwzględnili nowsze badania i dane (zob. Klaehn 2002).

Treści rozpowszechniane przez media o największym zasięgu z grubsza utwierdzają dominujące normy i konwencje społeczne (aspekt socjalizacji i „kultywacji"), dlatego też trudno w nich natrafić na fundamentalną krytykę państwa lub oficjalnych instytucji. Twierdzenie, że środki masowego przekazu dążą do utwierdzania status quo, znajduje zatem potwierdzenie w danych dotyczących tego, co jest, jak również tego. czego brakuje w treściach medialnych. Co do pierwszej grupy, nagradzane są (w treściach fabularnych) zachowania „konformistyczne” i patriotyczne, dużo uwagi i uprzywilejowany (często bezpośredni) dostęp mają oficjalne elity i ich punkt widzenia. podczas gdy zachowania pozainslytucjonalnc i odbiegające od normy są reprezentowane słabiej i często w negatywnym świetle. Środki masowego przekazu często demonstrują poparcie dla porozumienia na poziomie narodowym lub lokalnym i prezentują problemy jako możliwe do rozwiązania w myśl obowiązujących w danym społeczeństwie lub kulturze „reguł". Jednym z wyników badań nad „ tywacją” jest stwierdzenie związku między zależnością od telewizji a posiadan umiarkowanych czy też „centrowych” poglądów politycznych (zob. Gerbner i 1984).

J Teoria komunikowan...