Strona 487/575
Spis treści -Teoria komunikowania... o
l> rema awMmrjy. SVji,rjw« 2007
ISBN C byWN PWN 2007
oddziaływania (463)
© CD 17.9. Kampanie (464)
3 Podsumowanie (467)
3 Literatura uzupełniająca (467)
0 Ci Rozdział 18 Oddziaływania społeczno-kulturowe (468)
3 18.1. Behawioralny model oddziaływania (469)
0 €3 18.2. Media, przemoc i przestępczość (471)
£2 18.2.1. Teoria (472)
£2 18.2.2. Treść (472)
3 18.2.3. Empiryczna
weryfikacja oddziaływania mediów (473)
3 18.2.4. Wywoływanie lęku (474)
£2 18.2.5. Media a przestępczość (474)
£2 18.3. Media, dzieci i młodzież (475)
© CD 18.4. Reakcje zbiorowe (476)
3 18.5. Dyfuzja innowacji i rozwoju (479)
3 18.6. Społeczny rozdział wiedzy (480)
3 18.7. Teoria edukacji społecznej (482)
£2 18.8. Socjalizacja (483)
3 18.9. Kontrola społeczna i kształtowanie świadomości (484)
© C] 18.10. Kultywacja (486)
fij 18.11. Media a długofalowa zmiana społeczna i kulturowa (488)
fij 18.12. Rozrywka (489)
3 Podsumowanie (491)
3 Literatura uzupełniająca (491)
18.10. Kultywacja 487
18.10.2. Weryfikacja teorii
Zgodnie z teorią kultywacji osoby, które oglądają dużo telewizji, powinny postrzegać rzeczywistość społeczną w coraz mniejszym stopniu tak, jak ona wygląda, a bardziej tak, jak pokazuje ją telewizja. W badaniach najwięcej uwagi poświęca się przemocy i przestępczości, uwzględniając zwłaszcza telewizyjne przedstawienia tych zjawisk, faktyczne przypadki i zróżnicowanie ryzyka z jednej strony, a świadomość społeczną i nastawienie wobec przestępczości z drugiej. Wczesne badania kultywacji (zob. Gerbner, Gross 1976) pokazały, że im więcej ludzie oglądają telewizji, tym bardziej są skłonni wyolbrzymiać skalę rzeczywistej przestępczości i ryzyko, na jakie sami są narażeni. Nowsze badania potwierdzają (zob. Romer, Jamieson, Aday 2003), że taka zależność wciąż zachodzi, przynajmniej w USA. Analizowano też inne kwestie polityczne i społeczne, w tym udział mediów w wytwarzaniu konsensu politycznego (zob. Gerbner, Gross, Morgan, Signorielli 1984).
W przekrojowej analizie licznych badań nad konstruowaniem rzeczywistości przez telewizję Robert Hawkins i Suzanne Pingrcc (1983) odnaleźli wiele pojedynczych odniesień do takich oczekiwanych zależności między oglądaniem telewizji a poglądami na rzeczywistość, ale żadnych konkretnych empirycznych dowodów potwierdzających ich kinwiek. Ich zdaniem telewizja może wpływać na rozumienie rzeczywistośc i społecznej, a zależność między oglądaniem telewizji a rzeczywistością może być obustronna: oglądanie telewizji powoduje określone postrzeganie rzeczywistości społecznej, ale takie postrzeganie rzeczywistości może także decydować o sposobie oglądania telewizji. W niedawno przeprowadzonej analizie wyników badań nad kultywacją Michael Morgan i James Shanahan (1997) stwierdzili, że można zaobserwować pewne skutki kultywacji, ale są one zazwyczaj bardzo nikle.
Doświadczenie telewizji jest prawdopodobnie bardziej zróżnicowane i mniej kumulacyjne, niż zakłada teoria kultywacji, i będzie odbiegało od tych założeń jeszcze bardziej w miarę wzrostu skali produkcji i podaży (zarówno w USA. jak i gdzie indziej). Na przykład badanie efektu kultywacji w odniesieniu do oczekiwań dotyczących małżeństwa (zob. Scgrin, Nabi 2002) ujawniło, że nierealistyczne oczekiwania odpowiadały oglądaniu „kobiecych", romantycznych produkcji telewizyjnych, ale nie oglądaniu telewizji w ogóle. Mira Sotirovic (2001) stwierdziła, że widzowie telewizyjnych programów informacyjnych i rozrywkowych w sieciach kablowych są negatywnie nastawieni do osób korzystających z pomocy społecznej, w odróżnieniu od widzów oglądających inne stacje. Również Patrick Rósslcr i Hans-Bernd Brosius (2001) zauważyli nieznaczny efekt kultywacji u niemieckich widzów określonych programów lypu talk show, ale nie w odniesieniu do telewizji lub programów talk show w ogóle. Teoria aktywnej widowni (zob. rozdział 15) także stawia w krytycznym świetle założenie o długofalowym, kumulacyjnym oddziaływaniu potężnych „systemów przekazu”. Kilku autorów podało w wątpliwość przyczynową zależność między oglądalnością a danymi dotyczącymi wartości i opinii (zob. Hirsch 1980, 1981; Hughes 1980). F.fckt „kultywacji” wydaje się bat dziej prawdopodobny w Stanach Zjednoczonych, gdzie (dominujące) treści telewizyjne są bardziej komercyjne i mniej zróżnicowane.
j JRozdziaŁl9 Informacje