Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 07 20095248

Teoria komunikowania masowego - Denis McQuail - iLibrary Reader

E3 & O’    O □    §&    Limit wydruku: 10

Strona 33/575

Spis treści -Teoria komunikowania... o

S O 0 © &

Następna strona (Page Down)|

l> M<Quail. Troru* kommikomomo masourgo. \UutBWl 2007 ISBN 97X-XJ-OI-ISIJ3-M, C by W'N PWN 2007

EJ Przedmowa do polskiego wydania (Tomasz Goban-K/as) (15)

£] Przedmowa do piątego wydania Teorii komunikowania masowego (19)

63 CZĘŚĆ I ZAGADNIENIA WSTĘPNE (22)

0 Rozdział lWprowadzenie (22)

£3 1.1. Przedmiot naszego badania (23)

£3 1.2. Struktura książki (24)

£3 1.3. Problemy i zagadnienia komunikowania masowego (26)

£3 1.4. Orientacje badawcze (29)

£3 1.5. Jak korzystać z książki (30)

£3 1.6. Ograniczenia zakresu i perspektywy (30)

£3 1.7. Różne rodzaje teorii (33)

£3 1.8. Nauka o

komunikowaniu a badanie komunikowania masowego (35)

£3 1.9. Konkurencyjne tradycje analizy: strukturalis tyczna, behawioralna i kulturowa (39)

0 Literatura uzupełniająca (40)

® CJ Rozdział 2 Narodziny mediów masowych (42)

63 CZĘŚĆ n TEORIE (66)

® CJ Rozdział 3 Pojęcia i modele komunikowania masowego (66)

0 Rozdział 4 Teoria mediów a teoria społeczna (92)

0    4.1. Media, społeczeństwo

i kultura - związki i konflikty (93)

Itelix iLibrary Reader

1.7. Różne rodzaje teorii 33

wymiarom: podziałom na humanistykę i nauki ścisłe, podejście jakościowe i ilościowe, subiektywizm i obiektywizm. Zróżnicowanie to stanowi po części wyraz koniecznego podziału pracy w szerokim obszarze badawczym i multidyscylinamy charakter badania mediów. Zarazem jednak często obejmują one konkurencyjne lub sprzeczne koncepcje tego. jak stawiać pytania, prowadzić badania i formułować wyjaśnienia. Te dwie możliwości są niezależne od siebie nawzajem i definiują cztery różne perspektywy oglądu mediów i społeczeństwa (diagram 1.1).

Te cztery perspektywy można opisać następująco:

(1)    Perspektywa medialno-kulturalistyc/.na. przyznająca pierwszeństwo treści i formie przekazu medialnego oraz subiektywnej recepcji komunikatów medialnych uwarunkowanej przez bezpośrednie otoczenie jednostki.

(2)    Perspektywa medialno-materialistyczna, podkreślająca organizacyjne, finansowe i technologiczne aspekty mediów.

(3)    Perspektywa socjokulturalistyczna, podkreślająca wpływ czynników społecznych na produkcję medialną i odbiór oraz funkcjonowanie mediów w życiu społecznym.

(4)    Perspektywa socjomaterialislyczna, postrzegająca media i ich przekaz głównie jako wyraz sil i uwarunkowań polityczno-ekonomicznych i materialnych.

1.7. Różne rodzaje teorii

Jeśli traktować teorię nic tylko jako system twierdzeń o charakterze praw, lecz jako usystematyzowany zbiór koncepcji, które pomagają zrozumieć pewne zjawisko, kierować praktycznym działaniem lub przewidywać jego konsekwencje, można wyróżnić co najmniej pięć rodzajów teorii znajdujących zastosowanie do komunikowania masowego. Można je określić: następująco: teorie naukowa, kulturowa, normatywna. operacyjna i zdroworozsądkowa.

Naukowa teoria mediów dostarcza ogólnych twierdzeń co do natury, funkcjonowania i skutków komunikowania masowego, na podstawie systematycznej i obiektywnej obserwacji mediów i innych stosownych źródeł, które z kolei można sprawdzić i konwalidować lub sfaLsyfikować za pomocą podobnych metod. Współcześnie istnieje wiele takich teorii: z nich pochodzi znaczna część treści tej książki. Teorie te są jednak dość luźno powiązane, niezbyt jasno sformułowane, a nawet dość niespójne. Ich zakres tematyczny jest bardzo szeroki - od ogólnych pytań o cale społeczeństwo aż po drobiazgowe aspekty indywidualnego przekazu i odbioru informacji. Teorie te biorą swój początek z różnych dyscyplin, szczególnie z socjologii, psychologii i nauk politycznych. Pewne „naukowe” teorie zajmują się zrozumieniem tego, co się dzieje, inne - krytyką, jeszcze inne zaś - praktycznym zastosowaniem w procesach informacji publicznej lub zbiorowej perswazji.

Teoria kulturowa jest znacznie bardziej zróżnicowana. W niektórych swoich odmianach ma ona charakter oceniający, zmierzając do oceny różnych kulturowych artefaktów zgodnie z pewnym kryterium jakości. Niekiedy jej cel bywa wręcz odmien-

S? Teoria komunikowan...