str 026 027

życiem i tyloma przeciwnościami, jakie go dotknęły, 2 marca 1333 roku na zamku królewskim w Krakowie umarł Władysław Łokietek. Przed śmiercią stary król usilnie zalecał zebranym możnym, zwłaszcza małopolskim, aby dochowali wierności jego synowi, który będzie kontynuował jednoczenie państwa. Zarówno Łokietek, jak i Kazimierz i grono najbliższych doradców obawiali się, aby nie ponowił swych pretensji do korony polskiej władca Czech Jan Luksemburski. Stąd zrozumiały był gwałtowny pośpiech na dworze krakowskim w przygotowaniach do koronacji w marcu, i kwietniu.

25 kwietnia 1333 roku odbyła się koronacja Kazimierza na króla Polski. Kończył się jeden okres w- młodym życiu nowego władcy, zaczynała się dlań zupełnie nowe epoka.

Jakimi przymiotami charakteru i rozumu odznaczał się nowy król? Co wyniósł, jakie wartości z twardej szkoły ojca? Czasy dojrzewania Kazimierza Wielkiego, okres, gdy z wieku chłopięcego wchodził w męski, był szczególnie trudny dla kraju i jego władcy. Kazimierz dostrzegał niedogodne położenie międzynarodowe Polski, w wyniku którego współdziałanie sąsiadów groziło niebezpieczeństwem, a jedyny sojusznik, Węgry, każdorazowo udzielał pomocy jedynie w ramach prowadzonej własnej polityki. Kazimierz był świadkiem przewagi wojskowej nieprzyjaciół ojczyzny, z którymi nie było dane mierzyć się o wiele słabszym liczebnie i gorzej uzbrojonym hufcom polskim. Widział też, jak wiele wysiłku wkładać musiał jego ojciec, by przezwyciężać lokalne, dzielnicowe interesy feudałów, sprzeczne z interesami całego kraju. Uczestnicząc w tych rozlicznych trudnościach i kłopotach, przyszły władca kształcił w sobie upór i silną wolę, jako cechy niezbędne przy realizowaniu polityki państwowej. Miał możność popróbować osobiście uroków gry dyplomatycznej jako poseł Łokietka na dwór Karola Roberta. Wykazał zresztą w tym zakresie wielki talent.

Dla nas jednak najbliższa jest sprawa, czy Kazimierz u boku ojca, jak też przydanych mu przez króla wychowawców, przygotował się do pełnienia roli wodza i organizatora sił zbrojnych państwa. Samo życie stworzyło królewiczowi dogodne warunki i dość sposobności do pobierania tych swoistych lekcji. We wszystkich najważniejszych wyprawach zbrojnych, jakie przedsięwziął Władysław Łokietek na przestrzeni ostatnich 5 lat życia, odnotowaliśmy obecność Kazimierza.

Egzaminem praktycznym był dla następcy tronu okres jego namiestnikostwa w Wielko-polsce. Osiągnął na tym odcinku pewien sukces i wykazał zimną krew oraz odwagę i spokój w obliczu ogromnego niebezpieczeństwa najazdu krzyżackiego. Największym jego osiągnięciem była jednak samodzielnie przeprowadzona kampania jesienna 1332 roku w połud-

27