Uczeń C
1. Odważnik
2. Kula
3. Dekoracja
4. Zabawka
5. Instrument muzyczny
Badając płynność ideacyjną każdemu uczniowi przyznamy 5 punktów, gdyż za miarę płynności przyjęto tylko ilość odpowiedzi. Jeśli ktoś uzna to za „niesprawiedliwe” będzie zapewne pocieszony przyjmując do wiadomości, iż za podane wyżej odpowiedzi każdy uczeń dostanie inną notę z giętkości wytwarzania odpowiedzi. Uczeni podał odpowiedzi należące do jednej tylko klasy: zastosowanie piłki siatkowej do gier w piłkę. Uczeń B wykazał znacznie większą giętkość i podał aż 4 klasy zastosowań, zaś uczeń C w każdej następnej odpowiedzi „przeskakiwał” do zupełnie nowej klasy.
* Miarą semantycznej giętkości spontanicznej jest przechodzenie od jednej klasy zastosowań przedmiotu do następnej, stanowiące większą trudność, niż produkowanie odpowiedzi w ramach jednej tylko klasy.
Na omawianą giętkość reagowania w badaniach szkoły Guilforcła zwrócono po raz pierwszy uwagę w trakcie stosowania testu nowych (niezwykłych) zastosowań jako miary płynności ideacyjneU/Instrukcja kładła nacisk tylko na liczbę odpowiedzi. Analizując wyniki spostrzeżono, iż niezależnie od braku specjalnej zachęty niektórzy badani produkują odpowiedzi bardziej zróżnicowane niż inni. (Oczywiście mogła się do tego przyczynić „rygorystyczna” interpretacja instrukcji przez niektóre osoby badane, albo jakaś inna forma samoinstrukcji.) Dlatego też użyto tu określenia „giętkość spontaniczna”. Istnienie tego przymiotnika, uzasadnione historycznie, dziś już nie bardzo odpowiada operacyjnej definicji tego czynnika. Albowiem w badaniach stosuje się instrukcje wyraźnie pobudzające do podawania różnorodnych odpowiedzi. Jest to zgodne z wymaganiem teorii testów, dotyczącym standaryzacji instrukcji, zmierzającym m. in. do wykluczenia lub przynajmniej ograniczenia marginesu dowolności i odmienności interpretowania warunków zadania przez poszczególne osoby badane.
Przejdźmy do próby rozwiązania serii zadań, odwołujących się do omawianej tu odmiany giętkości myślenia.
1. Przygotuj, ponumeruj i ułóż przed sobą 5 kartek zeszytowych, jak pokazano ii.i poniższym szkicu.
1
2
3
4
5
2. Zadanie Twoje polegać będzie na wypisaniu jak największej Liczby zastosowań każdego z wymienionych niżej przedmiotów. Należy podawać za każdym razem wyraźnie odmienny rodzaj zastosowania danego przedmiotu.Dopuszczalne są i takie zastosowania, które wiążą się ze zniekształceniem lub nawet zniszczeniem przedmiotu.
3. Do dyspozycji będziesz miał w sumie tylko 10 minut.
4. Przeczytaj podaną niżej listę przedmiotów i przystąp natychmiast do wykony wania zadania. (Zastosowania każdego przedmiotu pisz na kartce z jego numerem).
Lista przedmiotów:
1. PUDEŁKO OD ZAPAŁEK
2 f OPATA
7>. TROCINY (W NIEOGRANICZONEJ ILOŚCI)
4. BLASZANA, CYLINDRYCZNA PUSZKA OD KONSERW WYSOKOŚCI 10 CM
5. PRZESTARZAŁY PODRĘCZNIK W SZTYWNEJ OKŁADCE.
5. Po skończeniu oblicz liczbę klas zastosowań każdego przedmiotu. Ustalenie klas nastręcza niekiedy pewne kłopoty. Rozstrzygnięcie wątpliwych przypadków,, ustalenie mniej lub bardziej szczegółowej klasyfikacji,jest rzeczą konwencji. Wystarczy jednak przyjąć określoną klasyfikację i konsekwentnie stosować ją przy ocenie. Przypominamy, iż odpowiedzialna, kompetentna ocena może być wydana tylko w przypadku badań prowadzonych pod bezpośrednim kierunkiem psychologa.
Wykonując powyższe zadania należy mieć się na baczności przed małym chłopcem skłonnym do szybkiego przechodzenia od myśli do czynu. Może się bowiem zdarzyć, że kiedyś po powrocie do domu spostrzeżemy dumnego majster-klepkę, który znalazł i zrealizował takie oto nowe zastosowania naszego magnetofonu czterościezkowego marki „Grundig'J:
1. Z obudowy zrobił — po wyrzuceniu całej zawartości — skrzynkę na pelargonie.
2. Z najcięższych elementów mechanizmu — przycisk do kiszonej kapusty, zastępujący z powodzeniem tradycyjny kamień.
3. Z pozostałej reszty — oryginalną odmianę zabawki „Młody konstruktor--clcktronik".
Jak wytłumaczymy wtedy kandydatowi na Edisona, ze pomysły takie byłyby na miejscu co najwyżej w odniesieniu do magnetofonu marki „Tonettka”?