Top 85 bmp

tego samego zadania przy innej okazji, tak iż termin „rurociąg” zastąpiony został określeniem „naftociąg”, ułatwiło znalezienie następującego rozwiązania:

„Krok I: Pytanie: Co dobrze byłoby uzyskać w idealnym przypadku’ Odpowiedź : Naftociąg trzyma się sam przez się i przy tym nie ugina się.

Krok II: Pytanie: Na czym polega przeszkoda? Odpowiedź: Na ugięciu.

Krok III: Pytanie: Na czym polega bezpośrednia przyczyna występowania przeszkody? Odpowiedź: Niedostateczna wytrzymałość naftociągu na zginanie. Wytrzymałość ta zależy od powierzchni i kształtu przekroju poprzecznego naftociągu. Zgodnie z warunkami zadania powierzchni nie wolno zmieniać (strata na wadze). Pozostaje zmienić kształt przekroju poprzecznego.

Rozwiązanie: Niech to będzie pusta w środku dwutcówka¹. Wówczas przy tej samej ilości metalu na jednostkę długości siła nośna naftociągu wzrośnie. Ale taki kształt jest trudniejszy do wykonania. Jednak dwuteówkę można zmontować (na tym odcinku) z dwóch rur o odpowiednio mniejszym przekroju niż cały rurociąg, położonych jedna nad drugą i zespolonych pionowymi połączeniami”².

PRZYGOTOWANIE TWÓRCZE WYNALAZCY

Powodzenie na polu twórczości technicznej zależy oczywiście nie tylko od sposobu pracy i uzyskanego wykształcenia. Wynalazca powinien — i to niezależnie od aktualnie rozwiązywanego zadania — gromadzić informacje, zwiększające potencjał jego twórczych możliwości. Ałtszuler radzi tu:

1.    Studiować przodujące dziedziny techniki, a zwłaszcza ich tendencje rozwojowe i nowe metody.

2.    Studiować także dziedziny pozostające w tyle, a to głównie z uwagi na przygotowanie się do oceny możliwości szerszych zastosowań znalezionego rozwiązania.

3.    Gromadzić informacje na temat nowych materiałów. Wiedza ta w istotnej mierze rozszerza arsenał środków wynalazcy.

4.    Zbierać informacje o nowych sposobach rozwiązywania zadań technicznych. Autor zaleca m.in. systematyczne gromadzenie przykładów rozwiązań technicznych, czerpanych z książek i czasopism fachowych, doświadczenia produkcyjnego, literatury patentowej etc. Rekomenduje mieć w prywatnym zbiorze kilkaset przykładów i stale je wymieniać, ulepszać, uzupełniać.

G. S. Altszuler radzi zbierać te przykłady na wyrost, nie troszcząc się z góry o to, czy każdy z nieb akurat do czegoś się przyda. Należy starać się dostrzec w każdym z nich jakąś ogólną, zasadę i uzupełniać tymi przykładami oraz adaptować do własnych potrzeb przytoczoną wyżej tablicę typowych rozwiązań. Trzeba przyznać, że jest to niezwykle interesujące zalecenie, zmierzające do tego, by odbiorca omawianej metodyki sam ćwiczył się w dostrzeganiu zasad heurystycznych i komponowaniu na własny użytek swego rodzaju tabeli heurystycznej

5. Śledzić literaturę patentową. Istnieją dwa sposoby zgłębiania tej literatury:

— studiowanie podporządkowane postawionemu już zadaniu technicznemu; -

— studiowanie systematyczne, niezależne od postawionego zadania. Z tym oczywiście, że z chwilą podjęcia określonego tematu następuje dodatkowe zapoznawanie się z tyczącymi danego tematu patentami.

Autor rekomenduje ten drugi sposób jako środek polepszenia sprawności twórczej wynalazcy. Uważa on, że opisy wynalazków to nie tylko zbiory problemów technicznych z odpowiedziami, lecz także swoiste kolekcje zadań i ćwiczeń twórczych. Studiowanie ich to zajęcie wielce kształcące. Pozwala ono m.in. śledzić tendencje rozwoju techniki.

. 6. Czytać prace na temat teorii twórczości wynalazczej. Niestety, publikacji na ten temat jest niezmiernie mało.

WYBÓR ZADANIA

Istnieją krocie problemów technicznych. Mistrzostwo wynalazcy polega na kierowaniu się w ich wyborze znajomością tendencji rozwoju techniki, w tym także — obiektu, który ma się stać przedmiotem pracy twórczej. Dzięki temu można nieraz przewidzieć, czy istnieją obiektywne szanse znacznego ulepszenia go w dotychczasowej postaci, czy też zostały one w zasadzie wyeksploatowane i potrzebne jest stworzenie czegoś radykalnie nowego, opartego na innych zasadach działania.

Są zadania, których przenikliwy wynalazca nie podejmie, bo zdaje sobie sprawę, że osiągnięcia danego efektu należy szukać w rozwiązania całkiem innego zadania lub grupy problemów. Istnieją też zadania wyprzedzające epokę, których rozstrzygnięcie na danym etapie rozwoju-historycznego rozbija się o brak nowych, dojrzałych do wykorzystania środków technicznych.

175

1

   Belka w kształcie „ T”, któremu i u dołu przyprawiono poziomą kreseczkę. A więc zbliżona do znanego wszystkim przekroju szyny kolejowej. (Przyp. mój Z.P.)

2

   Niestety, autor nie podaje żadnych liczb, które by pozwalały uznać tezę o wpływie zmian. formułowania tego zadania na rozwiązanie za udowodnioną.