50
2. Roztwory doskonale
Objętości molowe cieczy wynoszą ok. 100 cm3/iuol, wartości P i Pt substancji będących cieczami w temperaturze pokojowej (T = 298 K) są niższe od 1 bar, zatem wartość | P — PJ | będzie na ogól mniejsza od 0,25 bar, R = 83,14 cm3-bar/(K-mol), a stąd
25
24800
Popełni się więc znikomy błąd uznając prawą stronę równania (2.41) . za równą 0, czyli przyjmując, że potencja! chemiczny czystej cieczy jest niezależny od ciśnienia. W tym przybliżeniu a zatem
Pi = *iPj (2-44)
Powyższy wzór wyraża prawo Raoulta:
Prężność cząstkowa składnika jest proporcjonalna do jego ułamka molowego w roztworze; współczynnikiem proporcjonalności jest prężność pary nasyconej cieczy w tej samej temperaturze.
W układzie dwuskładnikowym prężności cząstkowe wynoszą:
Pi = .ii? (2.45)
Pz = *2P2* (2.46)
a prężność całkowita
= p; + *, (p; - P2*) (2.47)
Prężność pary nad roztworem stosującym się do prawa Raoulta jest linową funkcja ułamka molowego. Zależności P(x2) oraz Pi(.r2) i
P2(x2) przedstawiono na rys. 2.1.
Rys. 2.1. Zależność prężności cząstkowych składników P\ i Pi oraz sumarycznej prężności pary P nad roztworem dwuskładnikowym doskonałym od ułamka molowego x2
Przykład 2.2. Prężność i skład pary nasyconej nad roztworem doskonałym.
W temperaturze T prężności par nasyconych benzenu i toluenu wynoszą odpowiednio P* oraz Pi. Sporządzono roztwór zawierający odpowiednio mi i m2 [g] obu składników.Wymieniony roztwór jest praktycznie roztworem doskonałym. Obliczyć w podanej temperaturze: a) sumaryczna prężność pary nasyconej nad roztworem, b) prężności cząstkowe oraz ułamki molowe składników w fazie gazowej pozostającej w równowadze z wymienionym roztworem. Dane: T = 357,2 lv, P,* = 1,1359 bar, P2* = 0,4400 bar, m 1 = 10,00 g, m2 = 15,00 g. Masy molowe składników wynoszą odpowiednio Mi = 78,114 oraz M2 = 92,141 g/mol. Rozwiązanie: Analogicznie jak w przykładzie 2.1 obliczamy ilości składników iii = 10,0/78,114 = 0,1280 mol oraz
?i2 = 15,00/92,141 = 0,1628 mol. Z kolei obliczamy skład fazy ciekłej wyrażony w ułamkach molowych
x, = t»i/(m +n2) = 0,1280/(0,1280 + 0, 1628) = 0,4401
oraz
*2 = 1 -xi = 0,5599
Po podstawieniu do wzorów (2.45) i (2.46) obliczamy prężności cząstkowe składników nad roztworem
Pi = 0,4401 ■ 1, 1359 = 0,5000 bar