Vst./n, gd2ie n oznacza liczbę kropel cieczy jakie odrywały się od stalag-mometru w czasie wypływu cieczy o objętości Vst.-Wobec powyższego:
(5.21)
Suma sil napięcia powierzchniowego działających na obwodzie ujścia stalagmometru wynosi:
(5.22)
f2 = 2IIrCT,
gdzie: r oznacza promień obwodu kropli u ujścia stalagmometru. W momencie równowagi fj = {2 i stąd:
-^d g = 2IIr<j
n
(5.23)
a po przekształceniu:
(5.24)
W celu uniknięcia konieczności obliczania stałej K' stosuje się, tak jak w metodzie poprzedniej, pomiary porównawcze dla cieczy o dobrze znanym
o. Na podstawie obydwu pomiarów, tzn. dla danej cieczy i dla cieczy wzorcowej, po wyeliminowaniu K' otrzymamy:
nxd’
(5.25)
gdzie: ox, nx, dx — dotyczą pomiaru z cieczą nieznaną, o, n i d — dotyczą cieczy wzorcowej.
5.I.5.3. Metoda przerwania blonki powierzchniowej
Podstawą metody jest wprost proporcjonalna zależność pomiędzy ciśnieniem potrzebnym do przerwania blonki powierzchniowej i napięciem powierzchniowym tej blonki.
Istnieją dwa rodzaje aparatów służących do pomiarów wyżej wspomnianego ciśnienia:
1. „nadcilnieniowe”, w których w celu przerwania blonki powierzchniowej wywołuje się ciśnienie wyższe od atmosferycznego,
Rys- 6. Schematy aparatów stosowanych w metodach przerwania blonki powierzchniowej: a) nad ciśnieniowej, b) podciśnieniowej
2. „podciśnieniowe”, w których wywołuje się ciśnienie niższe od atmosferycznego.
Schematy obydwu typów aparatów podaje rys. 6.
W aparacie (a) bionka powierzchniowa zostaje przerwana przez nadciśnienie wywołane w rurce manometrycznej w wyniku dodawania wody do pTawej gałęzi manometru.
W aparacie (b) bionka powierzchniowa zostaje przerwana przez ciśnienie atmosferyczne, gdy w aparacie obniżamy ciśnienie, tzn. gdy wywołujemy podciśnienie wylewając wodę (wolno, kroplami) ze zbiornika Z przy zamkniętych kranach 1 oraz 3.
Jak już podaliśmy, cr jest wprost proporcjonalne do ciśnienia p potrzebnego do przerwania blonki powierzchniowej, jaka tworzy się na końcu kapi-lary. Można więc napisać, że
o = Kp, (5.26)
gdzie: K jest współczynnikiem proporcjonalności.
' Jeśli koniec kapilary jest zanurzony w roztworze na pewną głębokość h', to dla przerwania blonki trzeba wytworzyć w aparacie ciśnienie wyższe od p, bowiem pęcherzyk powietrza na głębokości h' musi pokonać dodatkowe ciśnienie hydrostatyczne słupka cieczy o wysokość h'.
Tak więc bionka zostanie przerwana wtedy, gdy w aparacie wytworzymy ciśnienie:
129