nie jest wyłącznie skutkiem decyzji banku komercyjnego, a zależy również na przykład od salda rachunku z izby rozliczeniowej1.
Przykład 2.1. System rezerw y obowiązkowej równoległy i nieuśredniony
Wielkości |
Dzień tygodnia | ||||
PN |
Wt |
Śr |
Cz |
Pt | |
Stan depozytów |
120 |
140 |
130 |
150 |
140 |
Rezerwa naliczona |
12 |
14 |
13 |
15 |
14 |
Rezerwa utrzymywana |
12 |
14 |
13 |
15 |
14 |
Zmienność stopy procentowej rynku międzybankowego |
wysoka |
wysoka |
wysoka |
wysoka |
wysoka |
Najprostszym sposobem, aby ograniczyć negatywne skutki wskazane w pierwszym przykładzie, byłoby wprowadzenie opóźnienia w przypadku utrzymywania rezerwy, choćby jednodniowego. Dzięki temu banki mogłyby lepiej przewidzieć swój popyt na pieniądz niezbędny do wywiązania się z obowiązku utrzymywania rezerwy. Rozwiązanie to ograniczyłoby wahania stóp procentowych na rynku międzybankowym (przykład 2.2).
Przykład 2.2. System rezerwy obowiązkowej częściowo opóźniony i nieuśredniony_
Wielkości |
Dzień tygodnia | |||||
Pn |
Wt |
Śr |
Cz |
Pt |
Pn | |
Stan depozytów |
120 |
140 |
130 |
150 |
140 | |
Rezerwa naliczona |
12 |
14 |
13 |
15 |
14 | |
Rezerwa utrzymywana |
12 |
14 |
13 |
15 |
14 | |
Zmienność stopy procentowej rynku międzybankowego |
średnia |
średnia |
średnia |
średnia |
średnia |
Najkorzystniejszym rozwiązaniem byłoby jednak wprowadzenie systemu rezerwy opóźnionej. W przykładzie trzecim założono, że rezerwa utrzymywana byłaby od początku kolejnego tygodnia po tygodniu jej naliczenia. Ponadto wprowadzono uśrednienie zarówno jej naliczania, jak i utrzymywania (w rzeczywistości okres utrzymywania rezerwy to zazwyczaj miesiąc). Dzięki temu rezerwa naliczona wynosiłaby 13,6 (10% ze średniej arytmetycznej liczb 120, 140, 130, 150 i 140), a bank samodzielnie określałby, ile w cztery pierwsze dni kolejnego tygodnia będzie odprowadzał z tytułu rezerwy. W skrajnym przypadku w tych dniach bank mógłby nawet nie utrzymywać rezerwy w ogóle.
26
P. Szpunar, Polityka pieniężna..., op. cit., s. 76.