PB040617

1«

1«

34

Higiena I dobrostan zwierząt gospodarskich

następuje zgodnie z prawem chemicznym Vant Hoffa zwiększenie metabolizmu i dodatkowa produkcja ciepła, kosztem energii produkcyjnej (przy równocześnie zmniejszonym pobieraniu paszy). Stąd przy żywieniu zwierząt według określonych norm produkcja przyżyciowa zmniejsza się lub nawet całkowicie zanika w zbyt niskich lub wysokich temperaturach otoczenia.

Tabela 2.11. Temperatury krytyczne dla trzody chlewnej utrzymywanej na pełnej podłodze betonowej (Bruce. 1980)

U drobiu stwierdzono, że najwyższa nieśność przy najmniejszym zużyciu paszy w stosunku do masy wyprodukowanych jaj występuje w temperaturze optymalnej, tj. 13-16 °C. Dla brojlerów przyjmuje się z kolei temperaturę w pomieszczeniu 16-20 °C. Spadek jej poniżej 14 °C i wzrost powyżej 27 °C powoduje gwałtowne obniżenie przyrostów. Wykazano także niekorzystny wpływ nagłych zmian temperatury w ciągu doby na zachowanie

się młodego drobiu (piskląt). Na przykład obniżenie się temperatury w'nocy wskutek niedogrzania lub przcwentyłowania kurnika bywa często przyczyną masowych uduszeń ptaków wskutek stłaczania się ich w jednym miejscu. Szczególnie wrażliwe na zimno są indyczęta.

U bydła wpływ niskich temperatur na produkcyjność jest znacznie mniejszy niż u innych zwierząt. Natomiast groźne są dla produkcji i zdrowia bydła wysokie temperatury. Wynika to z dobrej izolacji termicznej, która sprawia, że bydło ras europejskich jest wyjątkowo odporne na chłód, lecz wrażliwe na gorąco.

Tabela 2.12. Przemiana podstawowa u świń o różnej masie ciała (Bruce. 1980)

Wick (W) .	Masa ciała (kg)	Przemiana podstawowa (MJ/dobę)	Przybliżona ilość paszy treściwej (kg/dobę)
I	2,8	1.2	—
3	5.5	1.8	0.140
5	9,5	2,5	0,200
8	18,5	3,7	0,300
10	25,0	4.9	0,390
12	32,0	5,9	0,470
15	44,0	7.5	0,600
20	65,0	10,1	0,810
25	90,0	12,9	1,030
	100,0	13,9	1,110
	120,0	16,0	1,280
	140,0	17,9	1,430
	160,0	19,8	1,580
	180,0	21,6	1,730
	200,0	23,4	1.870
	220,0	25.1	2.010

Trzoda chlewna należy do zwierząt o wysokich wymaganiach termicznych zarówno dla prosiąt, warchlaków, jak i tuczników. Natomiast lochy i knury tolerują dobrze niskie temperatury, ale wrażliwe są na wysokie temperatury powietrza połączone z intensywnym promieniowaniem słonecznym (hipertermia).

Szczegółowe zakresy optymalnych temperatur dla drobiu grzebiącego i wodnego, z podziałem na grupy wiekowe, są podane w Rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dn. 2.09.2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich (Dz. U. z 2003 r„ nr 167, poz, 1629) i zamieszczone w tabeli 2.13. Według tego Rozporządzenia optymalna temperatura dla koni wynosi 5-28, dla kóz min. 8, a dla owiec (samice z jagniętami do 3 m-ca życia) min. 6 °C.