154 Roztwory i równowagi fazowe
zJ/fjn, jest graniczną wartością całkowitego ciepła rozpuszczania:
AH?m = lim
n2 : n i —> 0
Ze schematu 4.2 wynika oczywisty związek między tymi efektami:
0r = A HZ - AHml.
Przykład 4.12. W tabeli poniżej zestawiono wyniki^ pomiarów całkowitego ciepła rozpuszczania 1 mola HN03 w nx molach wody w 25°C [kJ ■ mol-1]
"1 |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
8 |
10 |
15 |
477jnt |
-13,11 |
-20,08 |
-24,3 |
-26,98 |
-28,73 |
-29,84 |
-31,12 |
-31,84 |
-32,46 |
«1 |
20 |
30 |
40 |
50 |
75 |
100 |
200 |
500 |
1000 |
4//int |
-32,67 |
-32,76 |
-32,75 |
-32,74 |
-32,74 |
-32,75 |
-32,8 |
-32,9 |
-32,98 |
Podczas rozpuszczania jednego mola kwasu w nieskończenie dużej ilości wody w tej temperaturze zostaje wydzielone 33,34 kJ • mol-1.
a) wykreślić zależność AHm{^m) i &T(y!m) oraz molowej entalpii mieszania H™(x2), a także znaleźć ich równania. Wyznaczyć na tej podstawie cząstkowe molowe entalpie mieszania w roztworze zawierającym 4 mole wody na 1 mol kwasu.
b) Obliczyć zmianę entalpii po dodaniu, w 25°C, 1000 g wody do roztworu A, zawierającego 1748,9 g HN03 rozpuszczonych w 1000 g H20 (n{ : n2 = 2 : 1).
c) Pojemność cieplna w 25°C wodnego roztworu HN03 o ułamku molowym x2 = 0,25 wynosi 2,78 J ■ K-1 • g-1. O ile wzrośnie temperatura naczynia zawierającego 400 g wrody (o temperaturze początkowej 25°C), gdy szybko wprowadzi się do niej taką ilość HN03, by ułamek molowy kwasu wyniósł 0,25?
Rozwiązanie, a) Przekształcając nieznacznie w'zór (4.4) dla M] = 18,015 [g • mol-1], obliczamy molalność [mol • kg-1] poszczególnych roztworów, wstawiając za n2 1 mol:
1000 nlMl '
Ułamek molowy kwasu dla n2 = 1 mol obliczamy zc wzoru (4.2):
_1_
?7( + 1
K.P. Miszczenko, A.A. Rawdiel, Zbiór wielkości fizykochemicznych, PWN, Warszawa 1974, s. 56.