skanowanie0001 (238)

Stanisław Gajda, Gatunkowe wzorce wypowiedzi

p Władimir J., 1977, Podstawy klasyfikacji gatunków folkloru, „Literatura Ludowa”,

l'

rczyńska Stefania, 1965, Wstęp do nauki o literaturze, t. III, Warszawa. itunek, 1999, „Stylistyka” VIII.

zbicka Anna, 1983, Genry mowy, w: Teresa Dobrzyńska, Elżbieta Janus (red.), \st i zdanie, Wrocław.

zbicka Anna, 1999, Akty i gatunki mowy w różnych językach i kulturach, tłum. Paweł macki, w. Język - umysł - kultura. Wybór prac, pod red. Jerzego Bartmińskiego, Warwa.

AKTY MOWY

DOROTA ZDUNKIEWICZ

Rys historyczny. - Performatywy i konstatacje. - Składniki aktu mowy. r- Akty bezpośrednie i pośrednie. - Mechanizmy dekodowania pośrednich aktów mowy - teoria implikatur konwersacyjnych. - Klasyfikacja aktów mowy. - Warunki skuteczności aktów mowy. - Kulturowe uwarunkowanie aktów mowy. - Bibliografia

Rys historyczny

Fundament pod teorię aktów mowy położyli brytyjscy filozofowie języka należący do tzw. oksfordzkiej szkoły analitycznej, przede wszystkim John Austin. Zasadniczy zarys swej teorii przedstawił on w 1953 r. w wykładach opublikowanych pośmiertnie w 1962 r. w książce How to Do Things with Words. Od lat sześćdziesiątych zainteresowanie wśród filozofów języka i lingwistów problemem aktów mowy zaowocowało bogatą literaturą tworzoną przez kontynuatorów i krytyków myśli Austina. Najważniejsi z nich to: John Searle, Peter Strawson, Paul Grice, Geoffrey Leećh, John Sadock, Deirdre Wilson, Dan Sperber i inni. Na grunt polski teoria aktów mowy została przeniesiona w latach siedemdziesiątych, głównie za sprawą Anny Wierzbickiej i Krystyny Pisarkowej.

Performatywy i konstatacje

Pierwsza wersja teorii aktów mowy, znana pod nazwą teorii perfor-m a ty w ów, była rezultatem Austinowskich obserwacji wypowiedzi nie podlegających kryterium prawdziwości, tj. takich, których z punktu widzenia logiki nie można zakwalifikować jako prawdziwe lub fałszywe. Owe wypowiedzi odgrywają bardzo ważną rolę w działaniach mownych, ponie-