poczucia pewności. Może to prowadzić do sytuacji konfliktowych i zachowań agresywnych, co nie sprzyja ułożeniu poprawnych stosunków i współprac; między pracownikami pełnosprawnymi i umysłowo upośledzonymi.
My też uczymy się zawodu
Wielu absolwentów specjalnych szkól dla dzieci umysłowo upośledzonych kontynuuje naukę zawodu w specjalnych szkołach zawodowych. Mogą om zdobywać takie zawody, jak: stolarz, ślusarz, mechanik maszyn rolniczych krawiec, murarz itp. Ostatnie badania J. Pańczyka (1992) wykazały jednak, m nawet najlepsi absolwenci specjalnych szkól zawodowych (I.I.=63—67) nie by w stanie (zdaniem nauczycieli zawodu) opanować około połowy operac : (czynności) w zawodach z branży metalowej, drzewnej, odzieżowej i żywieniowej. Jeszcze gorsze są możliwości absolwentów o niższym ilorame inteligencji (w granicach 58-62 oraz 52-57). Stąd autor badań stawia pcc dyskusję pytanie czy młodzież upośledzona umysłowo w stopniu lekkim powinna kształcić się w zawodzie czy też tylko przysposabiać do wykonywania czynności na konkretnym stanowisku pracy. Skłania się on raczej do tegc drugiego rozwiązania, co pozwoliłoby na objęcie szkoleniem zawodowym większej liczby tej młodzieży. Aktualnie istnieje tylko 7.000 miejsc w specjalnych szkołach zawodowych dla 16.000 absolwentów specjalnych szkól podstawowych dla dzieci umysłowo upośledzonych (J. Pańczyk, 1992, 1996).
148