str 082 083 (2)

42. KAMPANIE I WYPRAWY

Na każdą wojną składa się zazwyczaj szereg działań, które wyznaczają jej fazy. Dziś mówi się najczęściej o operacjach (np. operacja berlińska Armii Czerwonej w końcowej fazie II wojny światowej), co najwłaściwiej oddaje charakter współczesnych nam działań wojennych. Natomiast w odniesieniu do przeszłości, kiedy wojny nie miały tak globalnego charakteru, słuszniej jest mówić o kampaniach i wyprawach. Spróbuj na podstawie podanych tekstów określić, jaką to kampanię względnie wyprawę miał na myśli historyk dawnego wojska polskiego.

1.    „W ten sposób Polacy zagarnęli prawie połowę marchii Gerona II. Część wojsk polskich została prawdopodobnie rozlokowana w grodach, reszta zaś uderzyła na gród nadłabski — Strzałę, który zdobyto.”

2.    „Bolesław przyszedł tu pod Kołobrzeg z Głogowa, odległego o mil 40, w ciągu 5-ciu dni, a więc marszem forsownym, i drogę wynajdywał orientując się podług gwiazd. Takiej sztuki nie dokazaliby prawdopodobnie dzisiejsi oficerowie sztabu/’

3.    „Uwolnienie Fromborka od oblężenia i wycofanie się wojsk wielkiego mistrza do Królewca oraz zwinięcie oblężenia Braniewa (29 VIII) stwarzało [...] możliwość podjęcia operacji na najbardziej zagrożonym terenie, tj. na Pomorzu Gdańskim.”

4.    „[...] zaskoczenie się powiodło i wyprawiona [...] jazda, stoczywszy 2, 3 i 4 sierpnia dwanaście zwycięskich potyczek, odzyskała Pokucie, biorąc do niewoli wielu jeńców.”

5.    „Ten zwrócił się od razu w stronę na Dorohobuż, na tyły nieprzyjaciela, spiesznie cofającego się na Dniepr, doszedł pod Toropiec, a wzmocniony do 7000 koni, ogromnym zagonem dotarł aż nad Wołgę w okolicę Rżewa [...]”

6.    „Na wieść o przygotowaniach Szwedów do wymarszu Czarniecki wyszedł z Grochowiec i połączył się (22 III) w okolicach Łańcuta z Lubomirskim, stąd wojska polskie miały bliżej do spływu Wisły i Sanu niż Szwedzi.”

7.    „6 października, a więc gdy piechota cesarska dopiero przeprawiała się przez Wag i Nitrę, oddziały polskie znacznie się już posunęły. Tego dnia podjazdy polskie natknęły się na ubezpieczenia nieprzyjacielskie i przyniosły wiadomości, że na lewym brzegu Dunaju nie ma żadnych większych sił tureckich

8.    Dąbrowski „po zdobyciu Bydgoszczy (2 X) zagroził Toruniowi, ale na wiadomość o przecięciu komunikacji z Warszawą rozpoczął odwrót i 23 października stanął na prawym brzegu Bzury”.

9.    „Polacy zajęli Lublin z pełnymi magazynami (14 V); Rożniecki z Sokolnickim zawładnęli po szturmie Sandomierzem (18 V), ważnym strategicznie ze względu na przeprawę wiślaną, a Pelletier nocnym uderzeniem opanował Zamość (20 V).”

10. „Doskonale umiano zachować tajemnicę; rozgłoszono bliską wyprawę na Siedlce [...] Dybicz zadowolony, że udaremnił wypad polski na Siedlce, zaniechał dalszej walki i wycofał wojska z powrotem za Ko-strzyń.”

6* 83