tomI (284)

286 Podstawy fizjoterapii

ści nieprawidłowych odruchów - możemy pośrednio wnioskować o jakościowej i ilościowej stronie stwierdzanych zaburzeń mchowych.

Diagnostyka funkcjonalna dla potrzeb fizjoterapii

Diagnostyka funkcjonalna przeprowadzana dla potrzeb fizjoterapii nie

oznacza jakiegoś specjalnego sposobu badania, lecz raczej sposób podejścia do uzyskiwanych w trakcie rutynowego badania wyników oraz wzbogacania tego badania o rozmaite próby i testy, którym przypisuje się szczególna rolę nie tylko w precyzowaniu rozpoznania, ale i określaniu stanu czynnościowego czy stopnia dysfunkcji, a także w prognozowaniu i kwantyfikacji wyników rehabilitacji.

Przykładem takiego podejścia mogą być pomiary liniowe, gdyż uzyskane w ich trakcie różnice długości względnych, bezwzględnych czy odcinkowych pozwalają swoiście lokalizować (różnicować) przyczynę skrócenia kończyny. Różne długości względne, przy takich samych długościach bezwzględnych, wskazują bowiem na przyczynę leżącą w stawie biodrowym (dysplazja, podwichnięcie, protruzja) i/lub w obręczy miednicznej (skręcenie). Różne wartości pomiarów długości bezwzględnych, przy takich samych wielkościach długości odcinkowych, wskazują na odmianę na przyczynę leżącą w stawach pośrednich - łokciowym lub kolanowym (nieznaczny przykurcz, jednostronna koślawość, szpotawość czy nawet niestabilność).

W prostym badaniu biernej ruchomości w stawach, odpowiednio zmieniając kąt ustawienia sąsiednich stawów, możemy z kolei określić proporcje udziału w przykurczu „komponenty mięśniowo-więzadłowej” oraz „torebkowo-stawowej”. Klasycznym przykładem możliwości tego rodzaju różnicowania może być ograniczenie ruchomości rotacyjnej i/lub zgięcia bocznego w odcinku szyjnym kręgosłupa. Jeżeli po osiągnięciu przez badanego granicy ruchomości np. w prawo, a następnie uniesieniu ku górze barku lewego, zakres ruchu zdecydowanie zwiększy się, to oznacza że przyczyna ograniczenia ruchomości związana jest z funkcjonalnym lub strukturalnym skróceniem długości m. levator scapulae oraz górnej części m. trapezius po stronie lewej. Jeśli jednak uniesienie barku nie będzie miało żadnego wpływu na powyższą ruchomość, to - najprawdopodobniej - odpowiedzialne za ograniczenie ruchomości będą segmenty mchowe kręgosłupa szyjnego.

W sytuacji, kiedy to ograniczenie mchom o ści spowodowane może być skróceniem długości wielu mięśni, dla dobom najwłaściwszej pozycji wyjściowej do ćwiczeń istotne znaczenie ma określenie, które z mięśni są w większym, a które w mniejszym (lub żadnym) stopniu zaangażowane w to ograniczenie. Mniejszy problem jest wówczas, kiedy dotyczy to agonistów zarówno jedno-, jak i wielosta-wowych. Dla przykładu, w przypadku przykurczu przywiedzeniowego stawu biodrowego „winowajcami” mogą być tak przywodziciele tego stawu, jak i mięśnie: półbłoniasty oraz półścięgnisty. Wykonanie badania najpierw z wyprostowanym, a następnie ze zgiętym kolanem pozwala rozstrzygnąć ten problem. Podobnie jest w przypadku ograniczenia wyprostu stawu skokowo-goleniowego o podłożu mię-