tomI (42)

44 Podstawy fizjoterapii

W każdym ruchu człowieka biorą jednak udział (współdziałają) nie pojedyncze mięśnie, lecz cało zespoły, składające się z wielu mięśni. Ze względu na charakter tego współdziałania przyjęto podział funkcjonalny, który rozróżnia mięśnie:

1.    agonistyczne (mięśnie jednakowego działania),

2.    synergistyezne (mięśnie wspólnego działania),

3.    antagonistyczne - współdziałające z poprzednimi, ale poprzez przeciwdziałanie nadmiernemu ich skurczowi (wykonują one pracę ekscentryczną, wpływając w ten sposób na płynność i szybkość ruchu),

4.    stabilizujące - ustalające odcinki ciała, które nie biorą udziału w danym ruchu (np, stawy sąsiednie) oraz uniemożliwiające ruch w niewłaściwej płaszczyźnie

Tabela 2. Klasyfikacja mięśni ze względu na funkcję oraz ich charakterystyka (wg Comeforda i Mottrama).

Mięśnie stabilizujące miejscowo	Mięśnie i stabilizujące ogólnie	Mięśnie mobilizujące ogólnie
Podwyższony tonus mięśniowy dla kontroli ruchu w obrębie jednego segmentu	Wytwarzanie siły dla kontroli zakresu ruchu w stawie	Wytwarzanie momentu obrotowego dla ruchu
Kontrola pozycji neutralnej w stawie	Praca ekscentryczna	Skurcz koncentryczny •J u Zmiana długości (skurcz) wyzwala ruch w stawie
Zmiana długości nie wywołuje ruchu kątowego w stawie Aktywność mięśnia niezależna od kierunku ruchu w stawie	Zmiana długości umożliwia kontrolę przez cały zakres ruchu a w szczególności Iz w. wewnętrzny i zewnętrzny zakres (sektor) ruchu	Koncentryczne przyspieszanie ruchu (zwłaszcza w płaszczyźnie strzałkowej dla ruchów zgięcia i wyprostu)
Informacja propriocepty wna o ustawieniu stawu, zakresie i tempie (szybkości) ruchu w sławie	Działanie hamujące (spowalniające) na impet (pęd) i ruchu (zwłaszcza ruchów rotacyjnych)	Absorpcja wstrząsów podczas obciążenia
Stała aktywność przez cały zakres ruchu w stawie	Aktywność nie stała (czasowa) Aktywność zależna od kierunku ruchu w stawie	Aktywność nie stała (włącz/wyłącz - wzorzec fazowy) Aktywność zależna od kierunku ruchu w stawie