74
tów, ani zachodu. Materjał ten po-winien mieć każdy uczeń w jednem pudełku (z tutek, papierosów lub tytoniu). O te pudełka mogą się uczniowie sami postarać.
Mnie np. przygotowanie tych rzeczy nie kosztowało ani wiele trudu, ani kosztów.
Uczeń powinien mieć w pudełku:
a) 20 patyczków dłuższych 8 cm.,
b) 20 patyczków krótszych 4 cm.,
c) 20 patyczków najkrótszych 2 cm.,
d) 20 ziarnek fasoli,
e) 20 kółeczek,
f) 20 kwadracików z kolorowego kartonu,
<j) 20 odbitek 1-groszóiwek,
h) 10 odbitek 2-groszowych,
i) 4 odbitki 5-g.roszowe,
j) 2 odbitki 10-groszowe,
k) jedną lub dwie nitki kolorowe po 25—30 cm. długie.
Wszystkie pudełka powinny być składane po nauce w jednem
większem pudle, albo w szafie na półce. Pudło byłoby lepsze dlatego,\ bo nauczyciel może je wziąć do ręki, a drugą ręką odbierać od uczniów pudełka i szybko w niem 'Układać. W ten sposób w 2—3 minutach można pudełka rozdać i zebrać.
Bardzo ważną i korzystną nietyllćo dla wychowania moralnego, ale i fizycznego jest praca w ogrodach szkolnych i sadach. W naszych szkołach powinna ona być specjalnie uwzględnioną wobec tego, iż głównem zatrudnieniem naszej ludności jest uprawa roli. Praca przy uprawie i urządzaniu ogrodu będzie miała charakter pomocniczy, jakkolwiek i tutaj można niekiedy zostawić dzieciom pewną swobodę i dać sposobność do okazania inicjatywy, np. w urządzeniu grządek, klombów, rozmieszczeniu kwiatów. Do prac w ogrodzie zaliczymy w szczególności robienie grządek, gracowanie ścieżek, klombów, sadzenie kwiatów, zaś w sadzie pomaganie i asystowanie przy szczepieniu oraz sadzeniu drzewek i obieraniu liszek z drzew. W łączności z terni zajęciami pozostaje urządzenie terrarjów, t. j. skrzyneczek z ziemią ogrodową, gdzie się sieje rozsadę.
Skrzyneczki umieszcza się w oknach i obsiewa się na wiosnę w obecności dzieci. Gdy roślinki zaczną wyrastać, mają dzieci sposobność częstego przyglądania się ich stopniowemu rozwojowi. Pielęgnacją ich zajmuje się nauczyciel wespół z uczniami. Koszt urządzenia niewielki, a korzyść wielka. Nauczyciel zyskuje rozsadę, a dzieci naukę.
RACHUNKI.
Celem nauczania rachunków w szkole powszechnej jest według Programu naukowego, wydanego przez M. W. R. i O. P.: „wyposażenie Uczniów w takie wiadomości arytmetyczne i znajomość prawd geometrycznych, które pozwolą mu pewnie i szybko orjentować się w zjawiskach, otaczających go, przez ujęcie ich cech ilościowych. Z nauki rachunków należy uczynić narzędzie ogólnego rozwoju ucznia, narzędzie, którego praktyczna przydatność byłaby dlań oczywista44.