img03501 djvu

lakic dzieła, jak Dcscńplio nełeris et nouae Sanna-tiae“ (Sarnicki). „Polonia“ (Kromer, Krasiński), Sarmat kie. Enropcae Dcscriplio“    (Gwagnin-Stryj-

kowski ild.).

Na Ile renesansu zrozumiały jest również podobnie jak we Włoszech i Francji — zwrot hu-niauislów do twórczości w języku narodowym, którą uprawia się albo wyłącznie (jak Górnicki, Szarzyński, (Ciekliński), albo równolegle do twórczości łacińskiej (Kochanowski, Klonowicz). Program tych pisarzy brzmiał lak: Przyswoić narodowi wszystkie zdobycze starożytności i humanizmu, ale stopić je z pierwiastkami narodowymi, rodzimymi i objawić światu polskiemu w nowej, polskiej formie klasycznej, w nowym języku, urobionym na klasycznych wzorach. Tak też postępowali najwięksi nasi pisarze XVI w. z Kochanowskim na czele, stwarzając po raz pierwszy artystyczną poi ską poezję i artystyczną polską prozę. Na Kochanowskim właśnie można by świetnie wykazywać — niemal krok za krokiem, utwór za litworem — jak len program polskich renesansislów wyglądał i jak się dawał realizować.

Pojawiały się nieraz zarzuty, że humanizm renesansowy, właśnie len lalyni/.m, la zasada „imitacji", to przejęcie się treścią, formą, zdobnictwem klasycznym — wpłynęło ujemnie na twórczość polską, od polszczyło ją, s cudzo ziem czy ło zabijając na długie czasy len zdrowy strumień oryginalnego piśmiennictwa naszego, które zaczęło się już w średniowieczu, a wytrysło w początkach XVI