IMGt23

Aparaty duchowe są w swej istocie specyficznymi wzmacniaczami Dźwięki. jak wiemy, spełniają kilka funkcji. Ostrzegają nas przed f^lllA^pieracastwem, orientują w przestrzeni (postrzeganie kierunku, z które*

:    dnrhortri dźwięk), pełnią funkcję o charakterze informującym, funkcję

Immmiikacyiną. ułatwiają rozumienie sygnałów emocjonalnych i społecznych, pełnią funkcję aktywizującą. Zasadniczym zadaniem aparatów słuchowych jest zatem przetworzenie sygnału akustycznego, w tym szczególnie idbmacjt przekazywanych za pomocą mowy, w taki sposób, aby osoba | uszkodzonym słuchem, mimo jego uszkodzenia, mogła znowu rozumieć treść przekazu dźwiękowego.

Postrzeganie dźwięków podlega jednak wpływowi różnych czynników. Wymienić tu można odległość źródła dźwięku od odbiorcy, jego głośność i wysokość przekazywanych tonów, uwarunkowania akustyczne środowiska zewnętrznego i pomieszczeń, w których przebywa osoba z uszkodzonym słuchem, a także intensywność dźwięków zakłócających. Od zarania dziejów ludzie normalnie słyszący (a tym bardziej osoby z niedosłuchem) kiedy mieli Irndnośn w postrzeganiu dźwięków, „nadstawiali ucha", wspomagając słuch naturalnymi, mepczedmiotowymi środkami w postaci stulonej/ych dłoni umiesz-oonq. ych za jednym bądź za obydwu małżowinami usznymi, powiększając tym sposobem powierzchnię muszli usznej. Dopiero w w. XVII pojawiają się ąprrjałnr urządzenia, które mają charakter pierwszych protez słuchowych. Są W wachlarze, znacznie powiększające powierzchnię kierującą dźwięki do ■dm, zaś w w XIX teleskopowe, drewniane trąbki słuchowe, około r. 1810 ppmają się trąbki słuchowe połączone z giętkim przewodem o długości _v    1860 r. Rawimgs wykorzystuje urządzenie zbierające fale głosowe

pracz zwierciadło o paraboidałnej płaszczyźnie wzmacniające dźwięki o 20 AhMhy się złożone urządzenia, jak np. „tron akustyczny” w r. 1819 dla Jmm VI; konstruuje się urządzenia w postaci specjalnych HBwAwA a więc stereofonicznych trąbek słuchowych, noszonych na głowie I0p4pMflmae pracz McKeowna krzesło do słuchania, także umożliwia-AppMHfaicziiy odbiór dźwięków W r. 1879 Richard Rhodes konstruuje do słuchania dla mężczyzn unikających uwidocznienia Mfci lo „foka" przewodziła dźwięki na drodze kostnej, ni, opartymi na zasadach mechanicznego przewodzenia mę do XX w. Na podkreślenie zasługuje także opa-|jj Aid £ przez Hansa Stegera. opracowana na zasadach nauko-kładka wewiftr/n/na (tzw. Gehórpatrone). Została ona

ponownie wprowadzona na rynek w postaci już przypominającej współczesne wkładki wewnątrzuszne przez firmę Siemens i Halske w r. 1914¹⁶⁰.

W rozwoju aparatów słuchowych wyróżnia się pięć faz¹⁶¹. Na początku były to różnego typu trąbki słuchowe, dalej pojawiają się (w początkach bieżącego wieku) pierwsze aparaty wykorzystujące ówczesną technikę stosowaną w aparatach telefonicznych oraz w latach 20. aparaty lampowe; w latach 50. pojawiają się aparaty z wykorzystaniem tranzystorów, zaś w latach 60. techniki układów scalonych. Współczesne aparaty słuchowe to coraz mniejsze, skomplikowane, programowalne, wielokanałowe aparaty elektroniczne -są to już w rzeczywistości mikrokomputery.

Ubytek słuchu nigdy nie jest taki sam u różnych osób, dąży się zatem do uzyskania takich parametrów technicznych aparatów słuchowych, które wyrównają konkretny, indywidualny ubytek słuchu. Najnowsze rozwiązania, np. AudioZoom Phonaka, umożliwiają nawet obniżenie niepożądanych zakłóceń w odbiorze informacji, co przy normalnym słuchu jest możliwe dzięki słyszeniu kierunkowemu i pracy selekcyjnej mózgu. Oczywiście, aparat słuchowy nie zastąpi uszkodzonego słuchu, umożliwia jednak, najczęściej po okresie niezbędnym do adaptacji do aparatu i nauczenia się słyszenia z pomocą aparatu (co jest związane z tzw. kształceniem słuchu (hear training)), zrozumienie informacji.

W odniesieniu do interesującej nas w tym miejscu ewolucji pomocy słuchowych i ich obsługi możemy wyróżnić następujące tendencje rozwojowe, które już wpływają na praktykę szkolną. Sprowadzić je można do:

•    miniaturyzacji aparatów słuchowych;

•    przechodzenia od aparatów analogowych do aparatów słuchowych opartych na cyfrowych zasadach ich konstrukcji;

•    postępu w badaniach i rozwoju aparatów słuchowych, który następuje szybciej niż postęp w audiologii;

•    wzrastających możliwości aparatów słuchowych — rośnie liczba dodatkowych funkcji, aparaty słuchowe stają się programowalne, wielokanałowe;

•    wzrastających możliwości aparatów słuchowych — różnice między aparatami słuchowymi różnych producentów (w wyniku narastającego

¹⁶⁰    Por. Von der Hand Hinterm Ohrsum Computer im Ohr. Zur Geschichte der Hórgerate. [w:J Unternehmen „Besser Hóren". Die Geschichte von Kathe und Theodor Geers und H Findung eines neuen Ęe/vfistandes. Herausgegeben von Kathe Geers, Median-Verlag 1995 oraz A- V o I an t h en, Handbuch der Hórgerdtetechnik, 1995, ISBN-Nr 3-274-00094-9.

161    V o I o ⁿ t ^{h e n}- Handbuch der Hórgerdtetechnik..., I I