Rozdział 6
6.1. Rodzaje i pomiar efektów w logistyce zaopatrzenia
Czynności logistyczne występujące w całym łańcuchu logistycznym są bardzo liczne i różnorodne. Ścisłe ich wyliczenie oraz sprecyzowanie ich skuteczności jest trudne. Zdecydowanie łatwiejsze jest ich określenie poprzez wy. liczenie ich według kolejności następujących po sobie czynności, począwszy od logistyki zaopatrzenia. Logistyka zaopatrzenia obejmuje szerokie spektrum logistycznej aktywności. Tu znajdują się podstawowe czynności fizycznego przepływu surowców i materiałów, takie jak: zakup, transport, konfekcjonowanie, składowanie.
Czynności logistyczne w obszarze logistyki zaopatrzenia są podstawą do wyznaczenia efektów w ujęciu procesowym, czynnikowym i w odniesieniu do działań. Efekty te są określone za pomocą miar ilościowych przybierających różne postacie.
Mierniki oceniające efekty w procesie zaopatrzenia Mierniki te podzielono na:
- Mierniki sprawności przebiegu procesów zaopatrywania.
- Mierniki oceny pracy zatrudnionych, realizujących proces zaopatrzenia.
- Mierniki usług dostawczych.
Klasyfikację tych mierników ilustruje rys. 20.
Przebieg procesu zaopatrzenia ma praźródło równolegle w dyspozycji zamówień i w badaniu rynku zaopatrzeniowego125. Dyspozycja zamówień ma charakter działań administracyjnych, związanych z przyjmowaniem zgłoszeń zapotrzebowania przez produkcję na określone ilości, rodzaje materiałów w określonych odcinkach czasu. Przy zgłaszaniu zapotrzebowania należy zwró-
>łł K. Kowalski: Mierniki procesu zaopatrzenia w przedsiębiorstwie. Materiały konferencyjne. II Sympozjum Jx)gistics94". Poznań 1994.
cić uwagą na stan zapasów w magazynie, czas dostaw, pewność dostaw. Zakres badań dyspozycyjnych zależy od liczby posiadanych już materiałów danego rodzaju, ich różnorodności i liczby dostawców. Miarą sprawności czynności dyspozycji zamówień jest pewność prognoz ustalenia potrzeb, jeżeli w dalszych etapach procesu zaopatrzenia nie ma błędnych dostaw i osiąga się możliwie niskie zapasy.
Według wyznaczników
czasu dostaw, niezawodności i pewności dostawców, elastyczności dostawców
Mierniki usług dostawczych
Rys. 20. Klasyfikacja mierników oceniających efekty w procesie zaopatrzenia
Konkretnymi wielkościami wyznaczającymi czynności w zakresie dyspozycji zamówień są np.:
- wielkość surowców, materiałów, części zróżnicowanych według metody ABC,
- wyznaczona według tych grup ważności liczba potrzebnych w ciągu tygodnia materiałów grupy A, liczba potrzebnych w ciągu miesiąca materiałów grupy B, liczba potrzebnych w dłuższych odcinkach czasu materiałów grupy C,
- udział potrzeb surowcowo-materiałowych szczególnego rodzaju w ogólnej wartości potrzeb,
- wielkość potrzeb surowcowo-materiałowych, która może być kwestionowana.
W wyniku badania rynku zaopatrzeniowego uzyskuje się różnorodność ofert dostawców. Na tej podstawie można dokonać oceny i wyboru dostawców, uwzględniając m.in. takie kryteria wyboru, jak: cena i warunki umowy, stabilna pozycja dostawcy w zakresie know-how.
109