Magazyn8501 djvu

PIOTR NORBLIN    KRAJOBRAZ POLSKI

Kilka tych malowideł, zdobiących niegdyś ściany pałacyku na Powązkach,¹) dziś znajduje się w Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Wśród nich szczególniej piękną kompozycją wyróżnia się „Koncert w parku".

Watteau nie był jedynem słońcem Norblina. Jeszcze w Paryżu poznał on dzieła Rembrandta — olejne i akwaforty. Ten znów oczarował go poezją światła. Za przykładem Rembrandta zwraca się Nor-blin do niemodnego w XVIII wieku świata Biblji. W licznych gwaszach i akwafortach stylizuje go zupełnie jak Rembrandt, a zwłaszcza upaja się efektami światła skupionego. We „Wskrzeszeniu Łazarza¹ na ciemnem tle bogatej architektury i zatopionych w mroku figur widmowo wyłania się oblana światłem postać Chrystusa, od której pada na mur sylweta cieniu. Podobny efekt światła rozpraszającego mrok widzimy w pięknej kompozycji „Złożenie do grobu" i zresztą — w mnóstwie innych. Ale od samego początku pobytu w Polsce zjawia się i potęguje stopniowo trzeci wpływ — życia...

Polska ówczesna, piękny kresowy kraj Europy, o ciekawej oryginalnej kulturze, musiała uderzyć wyobraźnię wrażliwego artysty zewnętrzną odrębnością. Norblin zobaczył tu świat nowy — malowniczy, barwny i pełen charakteru: niebywałe ubiory, obyczaje, typy, budowle, galerja szlachty, Żydów, chłopów, hajduków, kozaków, przekupniów. Porwał go burzliwy temperament i warchoł życia polskiego — zabawy, sejmiki, nabożeństwa, bitki, targi, tańce i t. d.

Dzieło Norblina zaroiło się ludem polskim i ożyło jego życiem. Zwłaszcza w późniejszych czasach, kiedy Czartoryscy przenieśli się

*) Spalonego i zniszczonego podczas oblężenia Warszawy 1794 r.

25