Magazyn5401 djvu

146

Poprawa jakościowa ludności.

wych, powstała na tle konstytucji psychopatycznej.

Phanotyptis, fenotyp, typ ujawniony p. Erscheinung.

Pisum-Typus, typ „pisum”, typ grochu. Ujawnienie się zaczątku mono-nierycznie panującego, lub też zwyczajnie ustępującego. Jest to zasadniczy typ mendlowania. (pisum — groch).

Pleiotropismus p. Vererbung (wieloznaniieniowy).

P o 1 i h y b r i d, polihybryda p. Ba stard.

P o 1 y i d i e, poludja p. Vererbung (wlelozaczątkowy).

Polymerit, polimerja p. Verer-bung (wielozaczątkowy).

Polymorphismus der Vererbung, wie-lopostaciowość dziedziczenia. Na podstawie spostrzeżenia, że w jednym i tym samym kręgu powinowactwa (Sippschaft) mogą występować rozmaite wady dziedziczne, zwłaszcza psychiczne, sądzono dawniej, że mogą się one wzajemnie zastępować w sposob równowartościowy (Aquivalenz). Ten pogląd nie odpowiada wynikom nowszych doświadczalnych badań dziedziczności, które wśród prostych stosunków roślinnych i. zwierzęcych stwierdziły jedynie jednakowe i niezmienne dziedziczenia, polegające na przenoszeniu zaczątków cech, ujawniających się w sposób sobie właściwy. W ten sposób jednak nie wyjaśniono przecież stwierdzonego faktu, regularnego występowania różnych, a jednak spokrewnionych wad rozwojowych. Mo-żnaby je wyjaśnić niezmierną heterozy-gotycznością i pohmerją właściwą człowiekowi, dalej sprzężeniem czynników dziedzicznych, dziedziczeniem zespołów cech oraz korelacją właściwości i cech. Tą drogą okrężną zaczyna w nowszych czasach znowu wzrastać zrozumienie znaczenia polimorfizmu.

P o 1 y p h a n i e, polifenia p. Verer-bung (vielmerkmalige).

Population, populacja, zespól roślinny lub zwierzęcy (ludność), t. zn. większa ilość połączonych z sobą pochodzeniem (generatywnie) jednoga-tunkowych¹) roślin i zwierząt.

P r a v a 1 e n z, prewalencja, p. Ver-deckung.

Pravention, prewencja, zapobieganie. Zapobieganie urodzeniu przez uniemożliwienie zapłodnienia zapomocą środków przeciw zapłodnieniu (środki prewencyjne).

P s e u d o li e r c d i t ii t, dziedziczność pozorna p. Scheinvererbung.

Rasse, rasa, ludność jednakowego pochodzenia, z jednakowemi dla nich charakterystycznemi trwałemi właściwościami, które w zamierzchłych czasach utrwaliły się w danym gatunku. Rozróżnia się rasy według cech antropologicznych, a więc głównie według pigmentacji, postaci i kształtu organów i członków, który można zauważyć u typowych osobników. Używanie określenia „rasa" w biologji dziedziczności jako synonimu słowa „dziedzictwo” (Erbgut) tak, jak się to dzieje w języku potocznym, prowadzi do meporo zumień i niejasności, dlatego w języku naukowym należy tego unikać.

Rassenbiologie, biologja ras (So-zialanlhropologie, antropologia społeczna). Nauka o powstaniu, składzie i rozwoju mieszaniny ras, z której się składa ludność.

Rassenhygiene, higjena ras (Poli-tische Anthropologie antropologia polityczna) Nauka o środkach, nadających się do ochrony, mieszaniny ras stanowiących ludność, zapobiegania wzmożenia mniej wartościowych składników oraz o środkach mogących wpłynąć korzystnie na wzmożenie składników wartościowych. Jest ona nauką niezależną od higjeny rozrodu (eugeniki) i jej wyniki mają aktualne znaczenie dla niektórych krajów (np. Stanów Zjedn. Am. póln.). Trzeba unikać błędnego używania tej nazwy jako określenia eugeniki, gdyż łatwo prowadzi ona do zamącenia obje-ktywnej, wolnej od tendencji (zgóry powziętych założeń) odnoszącej się do wszystkich ras wiedzy, przez włączenie zagadnień antropologji politycznej. Wprowadzenie w błąd przez określenie higjena ras pochodzi stąd, że w mowie niemieckiej używa się słowa rasa zarówno w znaczeniu dziedziczno-bio-logicznent (na równi z „Erbgut” = dziedzictwo), tak jak się np. mówi o zwierzęciu, że jest rasowem (dobrej rasy), jak też i w znaczeniu antropolo-giczneni, dla określenia prarasy, mo-

1

Przypis, tłumacza: Przeważnie populacją nazywamy zespoły jednogatun-kowych roślin lub zwierząt bez względu na ich pochodzenie.