Ad 4.1/ Ubezpieczenia krajowych wierzytelności Un»<llowych (kredytu kupieckiego)
Przedmiotem ubezpieczenia są tutaj przysługujące ubezpieczonemu (kredytodawcy) bezsporne należności z tytułu odroczonych płatności. Zazwyczaj ubezpieczeniem nie obejmuje się odsetek, kar umownych, opłat manipulacyjnych i innych należności dodatkowych.
Ubezpieczanie kredytów może być zawiera n<- ■ ■ dw1»1 > zasadniczych wariantach:
• ubezpieczający ubezpiecza wszystkie s>voje należności, przysługujące mu od wielu kredytobiorców (tzw. poliso ol” "to" •>). Nie ma wówczas możliwości wyboru konkretnych należności, które chciałby ubezpieczyć.
• ubezpieczający ubezpiecza pjłeżności przysługujące mu od konkretnego kredytobiorcy (polisa indywidualno).
W obydwu wariantach umowa zawierana jest na określony okres, zazwyczaj roczny lub półroczny.
Zamiast SU ubezpieczyciel wyznacza kredytodawcy tzw. limit zaangażowania kredytowego oraz czas jego obowiązywania Jest <■> jednocześnie górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela. Składka ubezpieczeniowa jest ustalana w zależności od zrealizowanego obrotu kredytowego i uiszczana cyklicznie lej poziom jest zróżnicowany w zależności od oceny ryzyka dłużników.
Podstawą do wypłacenia odszkodowania są następujące wypadki ubezpieczeniowe.
• ogłoszenie przez właściwy dla dłużnika sąd jego upadłości
• wszczęcie postępowania układowego z dłużnikiem
• niepowodzenie postępowania egzekucyjnego wszczętego na wniosek ubezpieczającego na skutek braku majątku dłużnika;
• nieuzasadniona przewlekła zwłoka dłużnika w spłacie odroczonych należności (dłużnik nie dokonuje spłaty swojego zobowiązania w określonym ustawowo terminie (od 30-180 dni)
Ubezpieczyciel nie odpowiada za zwłokę w zaplecie, gdy odbiorca zgłasza reklamację co do jakości sprzedanych towarów lub świadczonych usług, albo sposobu wykonania kontraktu. W przypadku sporu stron ubezpieczyciel uwzględnia orzeczenie sądowe lub arbitrażowe, ustalające prawidłowe wykonanie kontraktu. Po wypłacie odszkodowania za zwłokę ubezpieczyciel ma prawo dalej dochodzić swoich rc^czeń od dłużnika.
Ad 4.2./ Ubezpieczenia wierzytelności z tytułu eltspm <u
Ubezpieczenie wierzytelności z tytułu eksportu jest zbliżone do ubezpieczenia wierzytelności krajowych, aczkolwiek w transakcjach zagranicznych eksporter ma dodatkowo do czynienia z ryzykiem niehandlowym. Ryzyko niehandlowe jest to ryzyko związane z działalnością organów państwowych lub oddziaływaniem sił przyrody. Posiada ono cechy tzw. siły wyższej1 i jest na ogół wyłączane spod ocluouy ubezpieczeniowej, świadczonej przez prywatnych ubezpieczycieli. Dlatego ubezpieczania iransakcji eksportowych oferowane są przez ubezpieczycieli wyspecjalizowanych w tym zakresie, działających w oparciu o kapitał państwowy lub współdziałające z kapitałem państwom. Ubezpieczyciele ci nazywam są agencjami kredytów eksportowych.
Wyróżnia się cztery główne przypadki ryzyka niehandlowego:
• Ryzyko polityczne - obejmuje ewentualno struty mogące nastąpić u kredytodawcy (np. eksportera) w wyniku wydarzeń polityczm oh w kraju kredytobiorcy (importera), takich jak: wojna międzynarodowa lub domowa, mwolucja, powszechne strajki, akty
3
Jest to specyficzny rodzaj ryzyka, dlatego że ustalani' t rnwdopodobieństwa jego wystąpienia odbywa się na podstawie nielicznych przesłanek, stąd utrudnione jest jep" ozpoznanie, eliminacja i ocena.