WA30850 II109 NARZEDZIA ROLNICZE006 I djvu

[115] NARZĘDZIA nOLNICZE 3

różniły sie wiele od sposobu bytowania wielkich małp człekokształtnych. Człowiek, jak świadczy o tem jego fizyologiczna budowa (ustrój) i ksztajt uzębienia, musiał od zarania swego istnienia żywić się nietylko mięsem, lecz i roślinami, które są konieczne dla ludzkiego organizmu¹. Człowiek używał też niewątpliwie takich płodów roślinnych, jakie mu dawała natura sama, bez żadnych wysiłków z jego strony, co z czasem naprowadzić go musiało na myśl uprawiania znanych mu już roślin i poznawania innych nadających się do spożywania.

Z tem łączy się ściśle znajomość narzędzi służących do uprawy roślin i sposobów samej uprawy ziemi. Mamy tu więc do czynienia z dwoma problemami: 1) jak powstały i jak rozwinęły się pierwsze narzędzia służące do uprawy, najpierw ręczne, a później przystosowane do zaprzęgu zwierzęcego (początkowo być może ludzkiego); 2) na jakim obszarze, względnie obszarach i w końcu przez kogo została wynaleziona uprawa roślin wogóle.

Przedmiotem niniejszej pracy będzie przedewszystkiem tylko to pierwsze zagadnienie, a więc zajmować się będziemy człowiekiem, znającym już pierwsze gatunki zbóż i prymitywne narzędzia ręczne, służące do uprawy tych zbóż. Zagadnieniem drugiem, t. j. obszarem powstania uprawy pierwszych znanych zbóż, pszenicy i jęczmienia, zajmiemy się jedynie w związku z rozpatrywaniem miejsca powstania pierwszych narzędzi rolniczych przystosowanych do zaprzęgu zwierzęcego.

Dalsze zagadnienie związane z uprawą roli, a mianowicie, kto był jej wynalazcą, kobieta czy mężczyzna, zostało rozwiązane na podstawie sposobu życia ludów żyjących do dziś na niskim stopniu rozwoju. Ze stosunków występujących u tych ludów wynika, że początki troski o gospodarstwo i zdobycie pokarmu roślinnego należy przypisać kobiecie², podczas gdy mężczyzna stara się przeważnie o zdobycie pokarmu mięsnego³. Kobiecie pozostawiono całą troskę o gospodarstwo i przygotowanie pokarmu, a mężczyzna najczęściej oddawał się bezczynności. Mając wiele czasu na rozmyślania, przy-

¹ Wahle, WMschaft, Europa, w Eberta Reallex. d. Vorgesch. XIV. 323; Hahn, Pflugwirtschaft ais Zeitbestimmung, Zeitschr. f. Ethnol. XLVII. 258 n.

¹ Schmidt i Koppers, Volker und Kulturen I. Gesellschaft und Wirt-schaft der Volker 539 n.

* Hahn, Von der Hacke zum Pflug 15.

http://rcin.org.pl