WA30850 II109 NARZEDZIA ROLNICZE022 I djvu

[131] NARZĘDZIA ROLNICZE 19

nia. Z okresu tego znane nam są również najstarsze resztki bydła. Resztki te jednak dochowały się w tak złym stanie, że nic pewnego zwłaszcza co do rasy tego bydła powiedzieć nie można ¹.

Właściwe rozprzestrzenienie się zwierząt domowych, jak psów, kóz, bydła, świń i owiec przypada na epokę kamienia gładzonego (neolit). Wówczas to bydło razem z innemi zwierzętami domowemi zostało przyniesione do Europy przez kultury migrujące z południowego wschodu. Nie jest jednak wykluczone, że pod wpływem importowanego bydła następuje w Europie oswajanie tura. Cechy bydła turzego przechowały się do dziś w siwem bydle stepowem w południowo-wschodniej Europie i w rasach bydła andaluzyjskiego². Z końcem epoki kamienia gładzonego (neolitu) spotykamy się z licz-nemi przedstawieniami zwierząt domowych⁸. Przedstawienia wołu związane są najczęściej z przedstawieniami radła. Z Polski n. p. poza parą wołów miedzianych, znamy liczne ich przedstawienia pochodzące z IV okresu neolitu z kultury ceramiki malowanej z Bil-cza Złotego i Koszyłowiec⁴.

Oprócz bydła rogatego znane jest również w Europie bydło bezrogie. Czaszki bydła bezrogiego znamy n. p. z szwajcarskich budowli palowych, z Polski zaś ze Złotej. Jedna taka czaszka została tam odnaleziona na cmentarzysku, pochodzącem z neolitu w grobie wraz . z szkieletem ludzkim skurczonym⁶.

Plastyczne przedstawienia wołów miały prawdopodobnie charakter kultowy. Kostrzewski n. p. uważa miedziane figurki wołów za przedmioty kultu religijnego, wyobrażające być może bóstwa słoneczne⁶.

¹ Obermaier, Dihmalfauna, w Eberta Reallex. d. Vorgesch. II. 414; Hilzheimer, Haustier, Europa Ibid. V. 219; Hilzbeimer, Rind, Europa, Ibid. XI. 141.

* Berezowski, Pochodzenie siwego bydła stepowego 1—7.

* Jeżeli idzie o przedstawienia byków wzgl. turów wogóle to występują one licznie n. p. w Hiszpanii, wśród malow^;deł pochodzących z paleolitu por. n. p. Breuil et Cabre Aguilo, Les peintures rupestres du bassin infśrieur de 1’Ebre, 5 ryc. 3, 13 ryc. fe. Breuil, Les roches peintes de Minateda, 22 ryc. 26, 31 ryc. 32, 33 ryc. 34 i t. d. O paleolitycznej sztuce hiszpańskiej istnieje bardzo obfita literatura specyalna.

* Por. Kozłowski, Neolit 132 n. 151; Hadaczek, La Colonie indu-strielle de Koszyłowce, który na licznych tablicach podaje fotografie przedstawień plastycznych i malowanych na naczyniach, wołów długorogich i krótkorogich.

⁵ Hoyer, Czaszki bezrogiego i rogatego bydła z młod. epoki kam. 273 n.; Hilzheimer, Rind, Europa, w Eberta Reallex. d. Yorgesch. XI. 139.

⁶ Kostrzewski, Wielkopolska w czasach przedhist. 36.

http://rcin.org.pl