WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI006 I djvu

9

ci wstawieniu do historycznego — filozoficznym zwany kierunek estetyki. Historja sztuki łącznie z jej filozofią składają się na to, co zw^Tykliśmy obecnie określać nazw⁷ą umiejętności sztuki.

Nasza epoka tak hojnie szafuje mianem umiejętności, że należy nam przedewszystkim poddać badaniu pretensje umiejętności sztuki do tego zaszczytnego tytułu. Zadanie umiejętności polega na przedstawieniu i wyjaśnieniu pewnej określonej grupy zjawisk. Stosownie do tego każda nauka dzieli się na dwie części: opisową, która bada i przedstawńa rzeczywiste dane według ich właściwości, i objaśniającą, która dane te sprowadza do praw ogólnych. Obie części warunkują się wzajemnie. Stosunek ich da się określić w⁷ ten sposób, w jaki Kant określił stosunek w^ryobrażeń do pojęć. Wiedza nieobjaśniona jest ślepą, objaśnienie bez danych wiedzy jest próżnym.

Czy nauka o sztuce odpowiada warunkom wszelkiej bez wyjątku umiejętności? — O ile chodzi o pierwszą część zadćinia, należy odpowiedzieć na to pytanie twierdząco. Mo-żnaby zarzucić spółczesnej historji sztuki, że ograniczyła zbyt ciasno pole swych badań, ze zaniedbała zanadto obce formy sztuki na korzyść zakresu zachodnio-europejskiej cywilizacji; zarzut ten przecież pozostawia nietkniętym jej charakter naukow⁷y. Albowiem o naukowym charakterze jakiejś pracy rozstrzyga nie szerokość jej zakresu, lecz metoda. Metoda zaś historycznych badań nad sztuką odpowiada zasadom pracy naukowej w równym stopniu, jak i metody każdej innej gałęzi wiedzy przyrodniczej lub historycznej.

Pomimo to naukowa historja sztuki nie stanowi jeszcze nauki o sztuce. Nie zasługuje ona na to miano, podobnie jak kupa cegieł nie zasługuje na nazw⁷ę budynku: będą one stanowiły budynek wńedy dopiero, kiedy powiążemy oddzielne cegły w trw⁷ały obraz architektoniczny. I wiadomości z historji sztuki staną się nauką o sztuce w⁷ów⁷czas dopiero, gdy oddzielne dane zostaną ułożone w^T stały, niezmienny stosunek i porządek.

http://rcin.org.pl