WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI173 I djvu

WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI173 I djvu



169

harpuny, łuki i strzały, przestajemy się dziwić, że ludzie, którzy wytworzyli taki oręż, umieją wyrzeźbić dokładną postać zwierzęcia*). Bez daru spostrzegawczego i zręczności ręki niemożliwą jest pierwotna sztuka plastyczna, oddająca dokładnie rzeczywistość, a właśnie oba te przymioty jednocześnie są nieodzownie potrzebne w pierwotnym bycie myśliwskim. Pierwotna sztuka plastyczna wraz z jej cechami chcirakterystycznemi staje się dla nas zupełnie zrozumiałą:, jeżeli widzieć w niej będziemy zużytkowanie w kierunku artystycznym dwu zdolności., które u ludów pierwotnych rozwijać się i potęgować muszą na skutek walki o byt. Jednocześnie zrozumiemy, dlaczego uzdolnienia plastyczne są prawie powszechne u ludów pierwotnych. Gdzie każdy musi być zręcznym myśliwym i rzemieślnikiem, tam każdy może być znośnym rysownikiem i rzeźbiarzem. Z drugiej strony staje się również zrozumiałym fakt, że talent plastyczny jest wśród niższych plemion rolniczych i pasterskich zjawiskiem równie rzadkim, jak częstym jest u ludów myśliwskich. Fritsch dobitnie zaznacza różnicę pomiędzy żywemi szkicami Buszmenów a „śmiesznie sztyw-nemi figurami zwierząt, któie z trudnością lepią i rzeźbią Bantowie“. Różnicę tę między obu wymienionemi rodzajami kultury można wykazać wszędzie, jakkolwiek nigdzie nie występuje ona tak jaskrawo, jak w Afryce południowej.

0    ile rolnicy i pasterze przewyższają myśliwych pod względem kultury, o tyle ustępują im w zakresie sztuk plastycznych, co—zaznaczmy mimochodem — świadczy, że stosunek pomiędzy kulturą a sztuką nie zawsze jest tak prosty, jak sądzą niektórzy filozofowie sztuki. Dla nas zjawisko to, pozornie tak niezwykłe, jest zupełnie zrozumiałe. Tryb życia

1    zdobywania pokarmu nie zmusza ani rolników, ani pasterzy do ciągłego wydoskonalania zmysłu spostrzegawczego i sprawności ręki, dzięki czemu zdolności te zanikają, zaś z niemi i talent dokładnego odtwarzania przyrody.

*) Por. rysunki broni myśliwskiej u Boasa: The Central Eskimo.

http://rcin.org.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI058 I djvu 54 — przekonać, jak mało zmieniły się upodobania na tym p
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI146 I djvu 142 Na lewej ścianie znajdowała się grupa, złożona z czte
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI170 I djvu 166 naumyślnie) okoliczność ta świadczy jedynie o tym, że
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI206 I djvu 202 krótkich zdań rytmicznych, które się powtarzają bez k
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI033 I djvu 29 wnież niejedno do życzenia. Dla naszych specjalnych ce
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI040 I djvu — 36 — tów. Ponieważ • jest on częścią albo - wynikiem pe
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI065 I djvu 61 żadnego wzoru przyrodzonego, lecz ma jedynie na celu p
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI084 I djvu 80 płci. Istnieją tam wstęgi ze zwiniętych liści, delikat
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI131 I djvu - 127 właśnie znaleźć można. Niepodobna dostatecznie siln
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI165 I djvu 161 ustępują znacznie postaciom zwierząt*). Te ostatnie z
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI194 I djvu 190 wiście nie wyjaśnia to jeszcze charakteru przyjemnośc
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI221 I djvu 217 ono jednak raczej naukowy, niż poetycki charakter. Uł
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI240 I djvu 236 na, zamieszkujące blizkie sobie terytorja, są pod wzg
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI243 I djvu ROZDZIAŁ X.Muzyka. Na najniższych szczeblach kultury muzy
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI004 I djvu TREŚĆ. Sir. ROZDZIAŁ I. CeJ nauki o sztuce...............
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI005 I djvu ROZDZIAŁ ŁCel r. a u k i o sztuce. Wśród mnóstwa badań i
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI006 I djvu 9 ci wstawieniu do historycznego — filozoficznym zwany ki
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI008 I djvu 4 wszelkiej wartości. A jednak jakaś praca może posiadać
WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI009 I djvu na oku tę prawdę, że «to, czego nie zużytkowujemy, staje

więcej podobnych podstron