WA308Y0 II10105 POCZATKI SZTUKI256 I djvu

252

występuje w śpiewie pierwotnym. Pod jednym tylko ■względem śpiew plemion myśliwskich rzeczywiście zbliża się bardziej do mowy podnieconej, niż śpiew narodów cywilizowanych, a mianowicie — pod względem nieokreślonej wysokości tonu i nieuchwytnych przejść z jednego tonu do drugiego. Lecz oczywiście jedyny ten punkt słuszny nie może uratować teorji Spencera, pod która, grunt ze wszech stron chwieje się i zapada. Wogóle śpiew, — nie mówiąc już o muzyce instrumentalnej, — zarówno na niższych jak i na wyższych szczeblach kultury różni się bardzo wyraźnie od mowy podniecone;. Muzyka pierwotna jest dla teorji Spencere nie dającą się usunąć przeszkodą*).

Skąd jednak powstała u ludzi muzyka? Darwin przypuszcza ,,że zdolność wytwarzenia dźwięków muzycznych i rytmów została odziedziczona po naszych przodfcach-zwie-rzętach przedewszystkim jako środek przyciągania płci ■odmiennej.“ Opiera on to przypuszczenie na tym, iż znaczna część samców w okresie podniecenia płciowego posługuje się głosem najpierw," by dać ujście własrwm uczuciom, następnie, by zwrócić uwagę samicy. Jeśli przypuścimy przy tym, że dźwięk, prócz zwrócenia uwagi samicy, sprawia jej również przyjemność, to zrozumiemy, iż owa zdolność muzyczna mogła się zachować i rozwinąć drogą doboru płciowego. W instynkcie tedy płciowym tkwiłby pierwszy bodziec do rozwoju czynnych i biernych uzdolnień muzycznych. Wspomina potym Darwin „o dziwnej właściwości muzyki—-wzbudzania w nas tkliwości, miłości, uczucia tryumfu i pragnienia walki; w jednej nucie muzycznej wyrazić możemy większe napięcia uczuć, niż na kilku stroni--cachL Przytacza on uwagę Spencera, że ,,muzyka budzi w nas drzemiące uczucia, których istnienia nigdy me podejrzewaliśmy i których znaczenia nie rozumiemy¹; dodaje przytym, że „wzruszenia i wyobrażenia, które budzą w nas

*} Jak dalece teorja Spencera nie zgadza się z faktami i istotą wyższej muzyki, wykazał szczegółowo Guraey-por. Guriiey, Power of Sound, Chapt. XXI.

http://rcin.org.pl