41478 str04 (17)

stał uszkodzony. Był to już drugi wypadek tego prototypu. Pierwszy zdarzył się 3 listopada 1933 r., kiedy przeprowadzający próby samolotu plutonowy Svóbensky przy podchodzeniu do lądowania zabił podwoziem konia. W pierwszym wypadku nieznacznie zostało uszkodzone podwozie, w drugim uszkodzenia były poważniejsze, ale wytwórnia zdecydowała się na remont prototypu. W latach późniejszych na drugim prototypie umieszczono między cylindrami silnika działko lotnicze Hispano-Suiza No 402 i wykonywano z nim próby w locie.

PRODUKCJA SERYJNA

Jeszcze przed skierowaniem do produkcji seryjnej samolotu B.534 było wiadomo, że lotnictwo wojskowe otrzyma samolot szybki, zwrotny, o bardzo dobrym wznoszeniu, z krótkim dobiegiem i rozbiegiem.

W tym czasie w Czechosłowacji istniały prototypy dwóch konkurencyjnych, choć znacznie gorszych dwupłatowych samolotów myśliwskich.

Pierwszy z nich to Letov S-231, wersja rozwojowa samolotu S-31 oblatanego w roku 1929 z silnikiem Walter Jupiter VI o mocy 480 KM. Wersja S-31 z silnikiem BMW Homet o mocy 525 KM nosiła oznaczenie S-131. Razem zbudowano 32 samoloty Letov S-31 i 3 samoloty S-131. W roku 1932 powstała nowa wersja S-31 oznaczona jako S-31a, później po zmianach samolot ten był budowany jako S-321 z silnikiem Bristol Mercury V o mocy 560 KM. Zbudowano serię 25 samolotów S-231, ale dopiero w roku 1936, i sprzedano ją przez Estonię do republikańskiej Hiszpanii. Wersja rozwojowa tego samolotu $-331 powstała w roku 1935, kiedy rozpoczęto produkcję seryjną B.534 i z tego powodu odpadła z konkurencji, mimo bardzo dobrych osiągów. Warto dodać, że samolot S-331 z silnikiem Walter K-141I o mocy 900 KM rozwijał prędkość maksymalną 405 km/h, a pułap maksymalny 10 651 m osiągnięty przez ten s£

Simolot pierwszej serii z czterema karabinami maszynowymi

molot był rekordem krajowym. Zbudowano także samolot S-431 z silnikiem Armstrong-Siddeley Tiger o mocy 680 KM.

Drugim samolotem konkurencyjnym był samolot Praga BH-44. Samolot ten powstał w^r roku 1931 na podstawie tej samej specyfikacji, co S-231 i B.34. Prototyp oznaczony BH-44 (BeneS-Hajn, obaj konstruktorzy przenieśli się do wytwórni Praga) wyposażony był w silnik rzędowy Praga ESV o mocy 650/750 KM (w rzeczywistości osiągający tylko 500 KM). Zaprojektowano także wersje rozwojowe tego samolotu: samolot BH-144 z silnikiem Praga ESVK o mocy 650 KM, samolot BH-244 z gwiazdowym silnikiem Gnomę Rhóne Mistral 14K i samolot BH-344 z rzędowym silnikiem Hispano-Suiza 12 Ybrs.

Sam płatowiec był bardzo udany, a w wersji BH-344 stanowił dla B.534 bardzo groźną konkurencję. Wytwórnia Praga nie mogła jednak otrzymać silnika Hispano-Suiza, ponieważ był on produkowany przez konkurencyjny koncern Skoda, w ramach którego istniała wytwórnia Avia. Jednak pod oznaczeniem E-44 samolot ten miał być produkowany w przypadku, gdyby B.534 okazał się konstrukcją nieudaną.

Dla porównania samolotów B.534 i S-231 w locie przeprowadzono dnia 8 sierpnia 1933 roku lot porównawczy. Obydwa samoloty miały wykonać lot nurkowy z wysokości 3000 m, przy prędkości nurkowania 500 km/h i wyrównać lot. Samolot S-231 z lotu nurkowego nie dał się wyprowadzić, pilot plutonowy Cernin nie zdążył użyć spadochronu. Dnia 27 października tego samego roku nadporucznik Tous nie zdołał wyprowadzić prototypu E-44.1 z korkociągu. W ten sposób z trójki samolotów konkurencyjnych pozostał tylko samolot B.534.

Wytwórnia Avia otrzymała w dniu 7 lipca 1934 roku zamówienie na produkcję seryjną 147 samolotów B.534 (początkowo miało ich być tylko 34). 47 z tych samolotów miały wyprodukować wytwórnie: Letov (37 sztuk) i Aero (10 sztuk). Wytwórnia Avia zwlekała z przekazaniem do tych wytwórni dokumentacji i w końcu produkcja została powierzona tylko zakładom macierzystym. W następnych latach, dzięki dalszym zamówieniom MNO (Ministerstwa Obrony Narodowej) i po wycofaniu samolotów Aria Ba.33 i Letov S-31, samolot B.534 stał się podstawowym samolotem myśliwskim używanym przez lotnictwo wojskowe Czechosłowacji. W trakcie produkcji i eksploatacji samolotu wytwórnia wprowadziła szereg zmian, stopniowo modernizując samolot. Myśliwiec B.534 budowano w czterech wersjach i w modyfikacji Bk.534. Razem