77287 IMG 1411271606

Leksykon prawidłowości psychologicznych 55

i dobrowolnie ogląda reklamy swojego auta, ale także uważa je za bardziej wiarygodne od innych reklam. Zapewnia sobie tym samym utrwalenie i tak już silnego przekonania, że dokonał słusznego wyboru. Mechanizm takiego postępowania jest analogiczny do opisanego w punkcie 28 i zakotwiczony w tendencji do zgodności informacji (Mądrzycki, 1986).

30. Uzasadnianie własnych decyzji po ich podjęciu: aktywne poszukiwanie informacji potwierdzających wybór (kontynuacja zjawiska opisanego w punkcie 29, tym razem nie chodzi o samo poszukiwanie informacji,.ale też,o podejmowanie zachowań). Na przykład nabywca opisany w punkcie 29 spotyka się z innymi zadowolonymi posiadaczami tego samego modelu samochodu, by wzajemnie utwierdzać sje w przekonaniu o słuszności swojego wyboru. Bądź też zapisuje się do automobilklubu wybranej przez siebje marki samochodu.

H| 3L Żal podecyzyjny (Wicklund, 1975) to krótkotrwały żal odczuwany bezpośrednio po wyborze jednej z dwóch równie atrakcyjnych. Rośnie wówczas atrakcyjność niewybranej opcji. Przez dokonanie wyboru zamykamy sobie drogę do poprzedniej sytuacji, kiedy cieszyliśmy się wolnością. Człowiek czuje większą satysfakcję z żyda, gdy ma dużo możliwości i może zdecydować się w każdej chwili na inną, gdy wybrana nie jest zadowalająca. Można wyobrazić sobie szczęśliwca, który ma wiele ofert pracy i są one stale aktualne. Dokonując nieodwracalnego wyboru jednej pracy i definitywnie odrzucając inne (czego często wymaga życie), odbiera sobie wcześniej odczuwaną swobodę i wolność. Tego typu emocje mogą towarzyszyć nam również gdy wychodzimy ze sklepu po dokonaniu zakupu jednej z dwóch równie atrakcyjnych cenowo i jakościowo par spodni. Początkowo żałujemy, że nie wybraliśmy tej drugiej pary. Po czasie uzasadniamy swój wybór i przekonujemy samych siebie, że „nasze” spodnie są zdecydowanie lepsze od tych, które zostały w sklepie.

2.2.3. Inne prawidłowości procesu spostrzegliia społecznego

I 32. Akcentuacja, czyli wpływ kontekstu na osądzanie cech ogniskowych {influence of context to judge the characteristics offocal traits; (Eiser, Stroebe, 1972) oznacza, że wymiar kontekstowy (będąóyMem), najczęściej skorelowany z wymiarem głównym (tym, który podlega ocenianiu - jest figurą), wpływa na spostrzeganie wymiaru głównego, najczęśęiehgo wyolbrzymiając, na przykład religijność (wymiar główny) powoduje wyolbrzyrpione widzenie postaci świętych na obrazach o treści religijnej (wymiar kontekstu; Mądrzycki, 1986).

33. Błędne przypisywanie sprawstwa czynnikom, które defacto nie wpłynęły na zachowanie (incorrect attribution ofagencS Richard Nisbett i Tlmothy Wilson