98 Barbara Kudra, Andrzej Kudra
Konwencja zabawy z nazwą osobową neutralizuje bowiem manipulacje, nie pozwala odbiorcy mieć pewności, co do charakteru intencji nadawcy, Żart, humor, ironia są funkcjonalnym parawanem, za którym kryje sie nadaw ca i zza którego - być może - manipuluje świadomością odbiorcy, narzucając mu określoną aksjologię i wspomniany światopogląd ironiczny. Być może, że „ilość przechodzi w jakość” - wielokrotnie przytaczane nazwy Maryjan, Maniek, Krzak mogą w świadomości odbiorcy zastąpić i wy przeć nazwę Marian Krzaklewski. W takim wypadku możemy już mówić o manipulacji.
Zapewne „wszystko jest perswazją”, ale może nie „wszystko jest manipulacją”, choć wiele tych samych semów obecne jest w obu pojęciach.
Na koniec: sądzimy, że w polu semantycznym ‘nakłanianie, przekonywanie’ między „perswazją” i „manipulacją” jest miejsce na „stymulację”. Dokładniej - manipulacja i stymulacja to techniki perswazji. Stymulacja zaś to wpływanie na jednostkę bez naruszania jej autonomii i podmiotowości.
Between Manipulation and Persuasion (On the Functioning ot Anthroponynis in a Journalistic Text)
Summary
Using anthroponynis as exaniples the authors have signalled the need to introduce into the semantic field of ‘induee, convince’ the coneept of ‘stimulation’ apart froni ‘persuasion’ and ‘manipulation’. The authors suggest that persuasion and manipulation are not antonyms as they are generally felt to be; what is antonymous is persuasion-stimulation in relation to persuasion-manipulation. Relations between these concepts have been presented as exemplified by the analysis of the functioning of proper names used the field of politics.
Literatura
Bertrand D. (1994): Ironia i Iwrnor: dyskurs wywracający, [w:] M. Abramowicz, D. Bertrand (red.). Humor europejski. Lublin.
Chlebda W. (1995): Clieopsprozy. Pcim i Balceroid... Derywaty nazw własnych a leksykografia, „Poradnik Językowy”, z. 2.
Dobek-Ostrowska B., Fras J., Ociepka B. (1997): Teoria i praktyka propagandy, Wrocław.
Gajda S. (1987): Społeczne determinacje nazw własnych tekstów (tytułów), „Socjoling-wistyka”, t. 6.
Galatanu O. (1994): Ośmieszanie jako strategia obronna w państwach totalitarnych: dowcip rumuński, |w:] M. Abramowicz, D. Bertrand (red.), Humor europejski. Lublin.
Miol/y manipulacją a perswazja (o funkcjonowaniu antroponimów w tekście prasowym)
kosyl C. (1993): Nazwy osobowe, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Wrocław.
I Uniłowski E. (1994): Nie igra się z humorem. Prasa polityczna i jej rysuneczki, [w:] M. Abramowicz, D. Bertrand (red.), Humor europejski, Lublin.
I uhaś W. (1992): Derywaty nowej daty, „Twórczość”, nr 9.