Chronologia dziejów ziemi:
ERA |
OKRES |
Kenozoiczna |
Czwartorzęd |
|
Trzeciorzęd |
Mezozoiczna |
Kreda |
|
Jura |
|
Trias |
Paleozoiczna |
Perm |
|
Karbon |
|
Dewon |
|
Sylur |
|
Ordowik |
|
Kambr |
Proteroiczna |
Prekambr |
Archaiczna |
|
Warstwa skalna nazywamy formę występowania skał osadowych ograniczonych dwiema pow. w przybliżeniu równoległych do siebie .Górna pow - strop , donla spąg Odległośc miedzy stropem a spągiem to miąższość
Położenie warstwy w przestrzeni określane jest przez bieg i upad.
Bieg warstwy , czyli rozciągłość , jest to azymut krawędzi (ślad ) powstałej z przecięcia płaszczyzny poziomej z powierzchnia warstwy .
Upad jest to kąt dwuścienny , zawarty między płaszczyzna poziomą ,a powierzchnią warstwy jest to kąt pochylenia warstwy .
Oznaczenia na mapach : monokliny ,antykliny synkliny
Monoklina jest to najprostsza struktura zaburzeń plastycznych . Charakteryzuje się tym , że na rozległym terenie występują warstwy nachylone w jedną stronę i pod zbliżonym kątem .
Fałdem nazywamy plastyczne wygięcie warstw , gdzie część wypukła nosi nazwę antykliny lub siodła , a część wklęsła synkliny lub łęku .
Fałdy rozróżniamy jako :stojący, obalony , leżący i przewalony .
Płaszczowiny są to fałdy leżące , o olbrzymich rozmiarach i skomplikowanej budowie . Płaszczowiny są często przesunięte na dziesiątki a nawet setki kilometrów od miejsca powstawania i w wielu miejscach nasunięcie się na starsze podłoże .
Uskok nazywamy przerwanie ciągłości warstw skalnych wzdłuż płaszczyzny zwanej uskokową lub ślizgową , połączone z wzajemnym przesunięciem powstałych bloków skalnych .
Górna część to skrzydło wiszącego , znajdująca się niżej skrzydła zrzuconego.
Wyróżnia się uskoki : pionowe , normalne i odwrócone .
Rzeki :
Mają one duże znaczenie rzeźbotwórcze i skałotwórcze . W wyniku ich działalności powstają doliny , w których gromadzą się znaczne ilości osadów rzecznych zwanych aluwiami .Rzeki dzięki pracy wykonują: erozje, transport , osadzanie - akumulacje materiału skalnego .
Tarasy rzeczne są to spłaszczenia terenu występujące na różnych wysokościach w dolinie. Wyróżnia się tarasy :
Tarasy erozyjne powstają w wyniku powtarzającego się odmładzania erozji skał podłoża , charakterystyczny jest w nich brak osadów rzecznych .Spotyka się w górach.
Tarasy akumulacyjne przez rozcięcie nagromadzonych przez rzekę osadów aluwialnych .
Ze względu na wysokość rozróżnia się tarasy: zalewowe , powodziowe i wysokie
Wody podziemne:
Zwierciadłem wód podziemnych nazywamy górną pow. wyznaczoną zasięgiem wody wolne przestrzenie pomiędzy cząsteczkami mineralnymi w skałach .
Zwierciadło wód podziemnych jest granicą pomiędzy strefą areacji (powyżej zwierciadła ) i strefą saturacji (poniżej ).Zwierciadła wód podziemnych mogą mieć charakter wód podziemnych swobodny lub napięty .
Zwierciadło swobodne charakteryzuje się tym , że ciśnienie w każdym punkcie na jego powierzchni odpowiada ciśnieniu atmosferycznemu .
Zwierciadło napięte znajduje się pod ciśnieniem wyższym od atmosferycznego . Występuje pod spągiem warstwy nieprzepuszczalnej , która wymusza jego położenie . Podnosi się ono w otworze po nawierceniu i stabilizuje na pewnej wysokości . Zwierciadło w nowym położeniu nazywamy ustalonym, statycznym lub piezometrycznym. Piezometrycznym nazywamy również ciśnienie wywierane przez wodę naporowa przez spąg warstwy .
Do przedstawiania ukształtowania zwierciadła wód podziemnych na mapach służą dwa rodzaje izolinii : hydroizohipsy i hydroizobaty .
Hydroizohipsy są to linie łączące punkty o jednakowym położeniu zwierciadła swobodnego lub piezometrycznego nad przyjęty poziom odniesienia .
Hydroizobaty to linie równych głębokości zwierciadła nawierconego (swobodnego lub napiętego ) od powierzchni terenu .