201030Image0050

ZAR VS CHEMII KOSMETYCZNEJ

wyjątkowo trwale kompleksy. Z połączeń tego typu, środkami wspomagającymi aktywno# właściwych antyoksydantów kosmetycznych są: kwas etylenodiaminotetraoctowy (iyc. 126, EOTA. kwas wersenowy, Havidotc), kwas hydroksyctyloctylenodiaminotrioctowy (ryc. 127) oraz kwas dietylenotriaminopentaoctowy (ryc. 128, DTPA, kwas pentatowy). Kwasy etylenoaminopolioctowe są stosowane w postaci soli sodowych. Przykładowo, kw» wersenowy może mieć postać zarówno soli trójsodowej (Limclair, Vcrsene-9, Scąucslrcnc Noj), jak i cztcrosodowcj (Trilon B, Questex, Ycrscnc, Scqucstrene, KompIexon, Calsol).

ZAR VS CHEMII KOSMETYCZNEJ

EDTA

Ryc. 126.

OH

Kwas hydroksyctyloetylcnodiaminotrioćtowy

Ryc. 127.

Warto wspomnieć, że EOTA dodaje się także do mydeł, ponieważ chelatując kationy metali ziem alkalicznych (wapnia, magnezu) zmiękcza wodę. 1 g EOTA może skompleksować 215 mg CaC0₃.

Do chelaiujących kwasów aminopolioctowych należy też kwas aminotrioctowy [NTA, tri(karboksymctylo)amina; ryc. 129], spotykany w postaci soli trisodowej pod nazwą handlową Trilon A, NTANaj. Należy jednak zaznaczyć, że niektóre źródła sugerują możliwość właściwości kancerogennych tego związku.

Trilon A jest dodawany głównie do środków piorących, jako ulegający biologicznej de-

Rozdziali

Zdolność komplcksowania kationów metali ciężkich w rozpuszczalne w wodzie kompleksy wykazują także niektóre pochodne kwasu fosfonowego [HPCXOH)₂]. który może być rozpatrywany jako tautomer kwasu fosforawego [P(OH)₃J. W kosmetyce wykorzystuje się tris(fosfonometylo)aminę (ryc. 130) oraz kwas l-hydroksyetano-l,l-difosfonowy (EHDP. kwas etidronowy; ryc. 131). Sole obu kwasów są stosowane jako środki wspomagające działanie antyoksydańtów, a także jako regulatory twardości wapniowej wody. m.in. w mydłach.

^Hox

0=P;

-OH

HO /—N

^XP I /

mm ^Ho

Tris( fosfonomety lo)am ina

Ryc. 130.

Rozdział 4