Stosowanie pudrów kosmetycznych ma na celu zabezpieczenie skóry przed niekorzystnym wpływem czynników atmosferycznych, wchłonięcie nadmiaru wydzielanego potu, co często jest połączone z działaniem deodomjącym, a także tuszowanie drobnych skaz skóry lub nadanie jej „świeżego” wyglądu. Dlatego też pudry kosmetyczne, oprócz podstawy, mo- m gą zawierać środki zapachowe, składniki czynne biologicznie i odpowiednie pigmenty. Zależnie od właściwości obecnego w pudrze składnika biologicznie czynnego, pudry kosmetyczne mogą działać ściągająco, przeciwbakteryjnie (pudry dezynfekujące, deodorujące) lub też przeciwgrzybiczo.
Poszczególne składniki pudru muszą charakteryzować się odpowiednim stopniem rozdrobnienia i homogenizacji. Rozdrobnione cząsteczki składników powinny być mniejsze niż 100 pm, gdyż większe mogą hamować odbieranie wrażeń czuciowych przez skórę łub wywoływać uczucie szorstkości. Przy optymalizacji składu pudru należy uwzględniać właściwości fizykochemiczne zastosowanych składników. Na przykład, wykazujące wysoki stopień homogenizacji składniki pudru nie powinny przejawiać tendencji do wzajemnego reagowania chemicznego oraz muszą być stabilne wobec czynników atmosferycznych. Drobiny pudru nie mogą ponadto pozostawać swobodne, a sam puder musi dobrze przylegać do skóry i w wielu wypadkach mieć wysoką chłonność.
Składnik pudru, tworzący jego główną masę i będący zarazem podstawą, w zależności od przeznaczenia preparatu powinien odznaczać się odpowiednio dobranymi właściwościami chłonącymi, chłodzącymi, poślizgowymi, przyczepnymi lub kryjącymi i nie wywoływać przy tym podrażnień. Podstawa pudru powinna również uzupełniać, albo ewentualnie nawet wspomagać, aktywność składników czynnych, będąc przy tym ich nośnikiem. Na przykład, podstawą pudrów kosmetycznych o właściwościach chłodzących może być skrobia albo stearynian cynku lub glinu, które chłonąc wodę, a następnie wolno ją odparowując, chłodzą.
Z kolei podstawą pudrów z siarką jest reagująca alkalicznie mieszanina tlenku cynku z talkiem. Tak dobrany skład podstawy zapewnia utrzymanie pH preparatu w zakresie 8,5-9,0, co wzmacnia keratolityczne działanie siarki (rozdz. 2.3), a jednocześnie zapewnia neutralizację przykrego zapachu, gdyż siarka z powierzchni skóry nie wchłania się, lecz zostaje tam zredukowana do siarkowodoru.
Jako podstawy pudrów kosmetycznych są stosowane związki pochodzenia naturalnego (polisacharydy, proteiny, substancje mineralne), a także syntetyczne. Większość podstaw pudrów pochodzenia mineralnego oraz syntetycznych wywodzi się ze związków wapnia, magnezu, cynku i glinu, a wiele z nich jest solami kwasów tłuszczowych, czyli mydłami. Należy podkreślić, że niektóre składniki pudrów z grupy mydeł wapniowych, cynkowych lub
Rozdział 17 255