W preparatach przeznaczonych do pielęgnacji jamy ustnej i zębów (pasty, płyny do płukania ust), w celu złagodzenia gorzkiego smaku występujących lam detergentów, a także mą-czysicgo posmaku środków czyszczących (rozdz. 19) powszechnie są stosowane słodziki.
W przeciwieństwie do węglowodanów słodziki praktycznie nie mają właściwości odżywczych i tym samym nie dostarczają energii. Jednak ze względu na obecność w preparatach przeznaczonych do pielęgnacji jamy ustnej muszą one same oraz ich metabolity być nietoksyczne, wykazywać korzystny wpływ na uzębienie oraz mieć przy tym odpowiednią cenę.
Kosmetyczne słodziki są związkami syntetycznymi lub połączeniami pochodzenia naturalnego. Wspólną cechą słodzików syntetycznych jest obecność w ich strukturze fragmentu sulfonamidowego (-S02-NH-). Słodziki wywodzące się ze związków naturalnych najczęściej natomiast mają budowę peptydową lub alkoholu wielowodorotlenowcgo.
Najstarszym i powszechnie do dziś stosowanym w kosmetyce słodzikiem sulfonamidowym jest imid kwasu o-sulfobenzoesowego, czyli sacharyna, znana też jako: Gluside, Glucid, Saccharinol, Saccharinose, Saccharol, Sykose. Sacharyna została odkryta ponad 100 lat temu, a od 80 lat jest używana jako słodzik, głównie w postaci dwuwodnego hydratu soli sodowej (ryc. 148; Crystallose, Krislallose. Dagutan, Sucaryl, Sucromat) lub soli amonowej (Daramin, Sucline).
Sacharyna jest 300-450 razy słodsza niż sacharoza. Należy ona do korygentów smakowych stosowanych w pastach do zębów, w formie benzalkonianu (ryc. 72) występuje w płynach do płukania ust, pełniąc tam zarazem funkcję czynnika dezynfekującego. Słodzik ten praktycznie nie ulega przemianom metabolicznym, a więc nie jest on próchnicogcnny. a nawet przyjmuje się, że może on częściowo hamować rozwój mikroorganizmów zaangażowanych w rozwój próchnicy. Doświadczalnie dowiedziono bowiem, że sacharyna, dodawana do pokarmów i płynów, u zwierząt laboratoryjnych ogranicza próchnicę i powstawanie złogów nazębnych.
105