33402 PB040629

58 Higiena I dobrostan zwierząt gospodarskich

Optymalne wielkości ochładzania będą odpowiadały strefie obojętną. ści cieplnej przy normatywnej wilgotności i ruchu powietrza oraz względnie ciepłych powierzchniach otaczających zwierzę (ściany, sufit, podłoga). Pro. pozycje optymalnych katawartości dla poszczególnych gatunków zwierz^ zestawiono w tabelach 2.21 i 2.22.

Wysokie wartości ochładzania prowadzą do nadmiernych strat cicp|. nyeh organizmów zwierzęcych, a w skrajnych przypadkach do zjawislu hipotermii.

Niskie wartości ochładzania należy wiązać ze zjawiskiem przegrzania zwierząt, co w skrajnych przypadkach prowadzić może do hipertermii.

Wrażliwość zwierząt na ochładzanie jest różna, zależy bowiem od ga. tunku, rasy, wieku, profilu użytkowania. Na niskie wartości ochładzania ujemnie reagują samce-reproduktory, a szczególnie buhaje i knury (pogorszenie jakości nasienia), a także dorosłe owce i ciężkie tuczniki. Bardzo wrażliwe na wysokie ochładzanie są natomiast zwierzęta młode, a szczególnie cielęta, prosięta, pisklęta (zaburzenia termoregulacyjne). Generalnie należy stwierdzić, że niskie ochładzanie prowadzi do obniżenia apetytu, zmniejszenia pobierania paszy, gorszego jej wykorzystania, a także mniejszej produkcyjności zwierząt. Wysokie, ponadnormatywne ochładzanie prowadzi z kolei do nadmiernego zużycia paszy na cele nieprodukcyjne, co obniża efektywność jej wykorzystania i podnosi koszty produkcji. U zwierząt dorosłych nadmierne ochładzanie może nie mieć ujemnych następstw (produkcyjnych i zdrowotnych) w przypadku umożliwienia im stałego dostępu do paszy i zapewnienia swobodnego ruchu oraz miejsc zaciemnionych.

2) Temperatura wynikowa (t_rs) - zwana także temperaturą odczuwalną, jest to wielkość uwzględniająca sumaryczne działanie temperatuiy powietrza i temperatury otaczających powierzchni. Spośród wielu metod obliczania temperatury wynikowej znana powszechnie jest metoda Misse-narda, która polega na pośrednim obliczaniu lub bezpośrednim pomiarze jej wielkości przy użyciu suchego termometru wynikowego Missenarda. Temperaturę wynikową (t„) oblicza się ze wzoru:

t„ 10,5 I + 0,5 to

gdzie: t_s - temperatura termometru suchego (temperatura powietrza) w °C to - temperatura powierzchni otaczających (ścian, sufitu, podłóg) w "G

3) Temperatura ekwiwalentno-efektywna (EET°) - określa odczuwalne warunki termiczne, wynikające z działania temperatury powietrza, jego wilgotności oraz prędkości ruchu powietrza. Temperatura ta nie

Rozdział 2. Wpływ warunków mikroklimatycznych ...

uwzględnia cieplnego oddziaływania promieniowania słonecznego i otaczających powierzchni.

Obliczenie EET° przeprowadzamy na podstawie wzoru Misscnarda:

EET = 37-----S--:--0,29t_s(l—

0,68 —0,0014f +-!-0,75 ^ ¹⁰⁰ '

1,76+ 1,4V

gdzie: t, — temperatura termometru suchego (temperatura powietrza) w °C f — wilgotność względna w %

V — prędkość ruchu powietrza w m • s'¹.

4) Temperatura radiacyjno-ekwiwalentno-efektywna (REET°) -wyraża skutki cieplne oddziaływania temperatury powietrza (t_s), wilgotności powietrza (f), prędkości ruchu powietrza (V) oraz promieniowania cieplnego słońca (R).

W praktyce do obliczania REET° należy w pierwszej kolejności wyliczyć EET°, a następnie z odpowiedniej tabeli (tab. 2.23) lub z nomogramu Szclejchowskicgo (rys. 2.4) odczytać wartość REET° jako funkcję wielkości EET° i natężenia promieniowania słonecznego.

Tabela 2.23. Wielkość temperatury radiacyjno-ekwiwalenino-cfcklywnej (REET°) jako funkcja temperatury ekwiwalentno-efektywncj (EET°) i natężenia promieniowania słonecznego

PPT°			Natężeń	c promieniowania słonecznceo (cal ■ cm''					• min'¹)
	0.5	0.6	0.7	0.8	0.9	1.0	1.1	1.2	1.3	1.4	13
10	12	12	13	13	14	14	14	15	15	16	15
u	13	13	14	14	14	1S	15	16	16	16	16
12	14	14	14	15	15	16	16	16	17	17	17
13	15	15	15	16	16	17	17	17	18	18	18
14	16	16	16	17	17	17	18	18	18	19	18
15	16	16	16	17	18	18	18	19	19	19	19
16	17	17	17	18	19	19	19	20	20	20	20
17	18	18	18	19	19	20	20	20	21	21	21
18	19	20	19	19	20	21	21	21	21	22	22
19	20	20	20	20	21	21	22	22	22	22	23
20	21	21	22	22	22	22	22	23	23	23	23
21	22	22	22	23	23	23	23	23	23	24	24
22	23	23	23	23	24	24	24	24	24	25	25
23	24	24	24	24	24	24	25	25	25	25	25