Re
£*****1 Mgo roooój w warunkach globalizacji
• instytucje pozarządowe sektora obywatelskiego - tzw. non govemments organiza-tion [NGOs] (np.: fundacje i stowarzyszenia wspomagające rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności: centra transferu technologii, inkubatory przedsiębiorczości, parki technologiczne, ośrodki szkoleniowo-doradcze);
• stowarzyszenia sektora prywatnego (np.: organizacje przedstawicielskie biznesu: izby rzemieślnicze, stowarzyszenia zawodowe);
• instytucje prywatne (np.: organizacje gospodarcze, banki, instytucje ubezpieczeniowe, fundusze venture Capital459).
W społeczeństwie sieciowym, o poziomo zdeterminowanym układzie współzależności, sektor instytucjonalny jest jednym z kluczowych węzłów sieci. Odgrywa rolę koordynatora i umożliwia sprawne jej funkcjonowanie. Współodpowiedzialny jest za tworzenie odpowiedniego klimatu społecznego, opartego na poczuciu zaufania, odpowiedzialności, posiadanych kompetencji, stwarzającego „atmosferę do robienia interesów’. Jest elementem komplementarnym do budowania kapitału społecznego. Stąd naczelną zasadą sektora instytucjonalnego jest funkcjonowanie w oparciu o szeroko rozumiane partnerstwo publiczno-publiczne, publiczno-prywatne oraz prywatno-piywatne460.
Instytucje wyspecjalizowane w działaniach na rzecz rozwoju przedsiębiorczości, transferu technologii i komercjalizacji nowych technologii oraz poprawy konkurencyjności gospodarki, tzw. ośrodki innowacji i przedsiębiorczości461.
Podstawowe wskaźniki określające poziom infrastruktury instytucjonalnej mają zarówno charakter ilościowy, jak i jakościowy, przy czy są komplementarne, a nie subsy-
459 Venture Capital (kapitał ryzyka) jest to rodzaj finansowania działalności gospodarczej przeznaczony szczególnie dia małych i średnich przedsiębiorstw, o charakterze udziałowym średnio- lub długoterminowym. Akcje łub udziały przedsiębiorstw nabywane są przez instytucje venture Capital z zamiarem ich późniejszej odsprzedaży. Podstawowym źródłem zysków dla inwestora jest w tym przypadku przyrost wartości przedsiębiorstwa. Kapitał inwestycyjny jest dostarczany przez inwestorów indywidualnych (tzw. anioły biznesu) wyspecjalizowane instytucje inwestycyjne (fundusze venture Capital) lub duże przedsiębiorstwa (tzw. korporacyjny venture capimi).
460 Należy zwrócić również uwagę na niebezpieczeństwo wypaczenia dobrze pojętego partnerstwa publiczno--prywatnego: .(...) poleganie na nieformalnym kapitale społecznym (np. na .koneksjach'), szczególnie w relacjach z urzędnikami, może podważać zaufanie w bezstronność instytucji publicznych i osłabić ich funkcje poprzez korupcje, klientelizm i wykorzystywanie publicznych zasobów dla celów prywatnych’. A. Wojtyna. Nowe kierunki badań nad rolą instytucji we wzroście i transformacji. Gospodarka Narodowa Nr 10/2002, s. 9-10.
461 W szczególności do ośrodków innowacji i przedsiębiorczości zaliczyć należy m.in.: ośrodki szkolemowo-do-radcze, centra transferu technologu i informacji, lokalne fundusze pożyczkowo-poręczeniowe, inkubatory przedsiębiorczości, centra technologiczne, parki technologiczne. Instrumenty transferu i pobudzania intmn-cyjności krajowych podmiotów gospodarczych z sektora małych i średnich przedsiębiorstw w perspektywie Wejścia Polski do Unii Europejskiej, pod redakcją J. Mertla, Fundacja Inkubator, Łódź 2001, s. 101-124; A. Cebo, K. Pawlas, Instrumenty i instytucje - wspieranie przedsiębiorczości małych i średnich przedsiębiorstw, [w:] Bola małych i średnich przedsiębiorstw w rozwoju regionalnym, pod redakcją R. Kośmidra, Politechnika Opolska w Opolu i Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji w Bytomiu, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2000, s. 17-27; Ośrodki Innowacji i Przedsiębiorczości w Polsce, pod redakcją K.B. Matusiak. T. Niesiołowski SOOIPP. Raporty 1998, 2000, 2001, 2004.