przewoźnikiem. Podejście to — znane i upowszechniane jako zarządzanie łańcuchem dostaw — ma 10 zasad, które opisano poniżej26.
Zintegrowany łańcuch dostaw, jak stwierdzono, może być realizowany zarówno w sieci stabilnej, jak i dynamicznej. Porównując zasady zarządzania logistycznego w obydwu typach sieci, możemy stwierdzić zarówno pewne podobieństwa, jak i bardzo istotne różnice. Najbardziej różni je to, źe uczestnicy sieci dynamicznej — stosując się do zasad zarządzania logistycznego określanego mianem logistyki kierowanej popytem — nie gromadzą zapasów dóbr liczonych w jednostkach fizycznych, lecz rezerwują same zdolności wytwórcze i dostawcze, czyli dobra wirtualne. Trudniej o taki „zapas" w sieciach stabilnych. Nie jest to zaskakujące, jeśli pomyślimy jeszcze raz o genezie i korzeniach strukturalnych obydwu typów organizacji sieciowych, czyli o ich pierwotnym wzorcu funkcjonowania. Sieć stabilna wywodzi się z tradycyjnych struktur funkcjonalnych — powstała w drodze ich ewolucji; sieć dynamiczna, wyjątkowo radykalna, sięga do nie praktykowanej szerzej, i w ogóle mało znanej w zarządzaniu, szczególnie w Polsce, koncepcji struktur dyssypatywnych i innych rewolucyjnych rozwiązań teoretycznych i informatycznych. Jest to więc zakorzenienie w dwóch całkowicie odmiennych światach mentalnych, koncepcjach kształtowania rzeczywistości i wyobrażania jej sobie.
Najbardziej istotne podobieństwa i różnice w zasadach zarządzania logistycznego, przestrzeganych przez sieci stabilne i dynamiczne można właśnie uchwycić, analizując 10 charakterystyk (zasad) zintegrowanego łańcucha dostaw.
0 Wcześniejsze ustalenie „graczy ” (uczestników). Odnosi się do logistyki obydwu typów sieci. Oznacza nacisk na zawieranie długoterminowych umów z dostawcami. Jednorazowe dostawy bywają narażone na konkurencyjne przetargi cenowe i dlatego są mniej cenione.
0 Wcześniejsze określenie reguł działania z uwzględnieniem zapasów, czasu dostaw i częstotliwości dostaw. TU występują pewne różnice w podejściu — logistyka kierowana popytem w sieci dynamicznej zakłada, źe dostawy są realizowane na bieżąco, na sygnały z linii operacyj-
26 P. McHugh. G. Merli, W. A. Wheeler III, Beyond Business Pmcess Reengineering, jw., s. 101. W drugim rozdziale wymieniono za znanymi autorami podręczników z logistyki tylko cztery najważniejsze zasady zarządzania łańcuchem dostaw.
nych. Mniej ją zajmuje wcześniejsze ustalanie, kiedy, gdzie i jakie produkty mają być dostarczone. Podejście to chroni przed błędami prognozy i zapasami, zapewnia maksymalną elastyczność dostaw, j) Każdy uczestnik bierze odpowiedzialność za swoje własne zapasy, jeśli są konieczne. Zasada obowiązuje w obydwu sieciach.
0 Sekwencje czynności i czynności stale wykonywane na rzecz członków sieci. Tu występują różnice. Zgodnie z koncepcją logistyki kierowanej popytem, dostawca (zaopatrzeniowiec) zachowuje dostateczną swobodę, aby zaopatrywać jednego lub kilku uczestników sieci. Może obsługiwać również inne sieci. Obowiązuje zasada: „każdy pracuje z każdym i dla każdego”. W sieci stabilnej przepływy są ściśle ukierunkowane i kontrolowane.
0 Katalog produktów. W logistyce kierowanej popytem dostawcy rezerwują zdolności wytwórcze, nie przechowują części według ustalonego katalogu produktów. Na bieżąco dowiadują się, co produkować. Istnieje natychmiastowa gotowość do robienia tego, co jest akurat potrzebne i wymagane. Sieci stabilne nie wykazują aż takiej sprawności.
0 Nieustanne, ciągłe równoważenie kosztów i usług. W dynamicznych sieciach informacyjnych systemowe zależności trade-offs zanikają, podczas gdy w sieciach stabilnych stale istnieją i muszą być kalkulowane.
0 Orientacja strategiczna. Strategicznym imperatywem sieci dynamicznych jest szybkość działania i uwolnienie się od kosztów zapasów, co w przypadku sieci stabilnych jest trudniejsze. Orientacja strategiczna jest jednak podobna.
0 Przywództwo pojawia się na dole łańcucha. Sieciom przewodzi integrator, który może być różnie usytuowany w łańcuchu wartości. Ponieważ jednak o zaspokajaniu popytu i realnej konsumpcji decydują ostatecznie operacje wykonywane na dole łańcucha, tam też najbardziej widoczne jest przywództwo i najwyraźniej widać reguły logistyki kierowanej popytem. Podobna zasada obowiązuje w sieciach stabilnych.
0 Dostęp do informacji. W sieciach dynamicznych dostęp do informacji jest otwarty. Oznacza dzielenie się strategiami rynkowymi. W sieciach stabilnych informacja jest kontrolowana.
H) Manipulacje produktami fizycznymi. W sieciach dynamicznych manipulacje nie są potrzebne w takim sensie, jak w systemach bardziej tradycyjnych. Odpowiednie procesy uruchamia dopiero konkretne zamó-
279