DSCF6132 (2)

60    Centrom logistyczne jako ogniw o łańcucha dostaw

Podsumowując powyższe rozważania, można wskazać, że zmiana krytcridll konkurowania, procesy globalizacyjne oraz rozwój technologiczny determinm wały ewolucję pojęciową terminu łańcuch dostaw, polegającą na różnorodir® interpretacji jego istoty, celów oraz podmiotów tworzących ogniwa łańcuclud Wynikiem tej ewolucji jest wieloznaczne ujęcie w literaturze przedmiotu definicji łańcucha dostaw. Różnice interpretacyjne dotyczą przede wszystkim przedni młotowego i funkcjonalnego zakresu oraz celów współdziałania podmiot* tworzących łańcuch dostaw. W rozbudowanym ujęciu strukturę podmiotową łań-cucha dostaw tworzą zarówno przedsiębiorstwa wydobywcze, przetwórczej handlowe, usługowe, jak i ostateczni odbiorcy produktów — konsumenci. Ponadttfl należy zaznaczyć, że potrzeby ostatecznych klientów, ich możliwości finansowe oraz zachowania istotnie kształtują przedmioty przepływu, do których najeżył I zaliczyć, oprócz dostarczanych produktów, również strumienie pieniężne i informacyjne.

i Można wskazać na istotny związek łańcucha dostaw z mechanizmem wyboru] Kentów, którego zasadniczym celem jest osiągnięcie odpowiedniej wartości dla klientów, wyrażanej przez ich satysfakcję, oraz wartości dodanej dla pozostałytifl Podmiotów (przedsiębiorstw), tworzących ten łańcuch. Generowanie wartości* podanej oznacza zatem zwiększanie zadowolenia klientów, jako ostateczny!* (odbiorców produktów i usług przepływających przez łańcuch, oraz zapewniana przedsiębiorstwom tworzącym ogniwa łańcucha dostaw odpowiedniej rentow- j ności. która byłaby wyższa od kosztu kapitału zaangażowanego w tych podmie* lach. Każdy uczestnik przepływu w łańcuchu dostaw zwiększa wartość przedmiot™ przepływu dla następnych uczestników, którzy ten produkt lub usługę otrzymują* i Należy ponadto podkreślić, że następuje integracja celów przedsiębiorsjfl i klientów, ponieważ zwiększanie wartości dla klientów jest kluczem do zwięlc-a i szenia wartości dla właścicieli przedsiębiorstw zaangażowanych w łańcuchu dostawca 'istotny jest w tym przypadku aspekt czasowy, ponieważ w długim okresie zwiękn : szony udział przedsiębiorstwa w rynku pozwala maksymalizować wartość dodaną* zarówno dla właścicieli, klientów, jak i pozostałych interesariuszy przedsiębiorstw* Natomiast w krótkim okresie istnieje zagrożenie dominowania maksymalizacji war-1 tości dodanej dla właścicieli nad wartością dla klientów. Wynika to z chęci zapew* nienia w pierwszej kolejności przedsiębiorstwom zwrotu z kapitału zaangażowanego w przepływy dóbr materialnych i usług.

Zatem przyjęcie nadrzędności maksymalizacji wartości dla klientów zamiast wartości dla właścicieli przedsiębiorstwa może być dużym wyzwaniem] dla zarządów przedsiębiorstw. Wymaga bowiem odpowiedniej koordynacji zarównfl ,■ zasadniczych procesów gospodarczych, procesów związanych z ekspansją ryn-1 kową, procesów wspomagających w przedsiębiorstwie, jak i procesów łączących się z zapewnieniem stabilnych źródeł finansowania prowadzonej działalności, j Dążenie do wzrostu wartości dla klientów wymusza rozszerzenie działań pod-] miotów zaangażowanych w łańcuch dostaw poza procesy i czynności logistyczna a zakres i obszar współdziałania uczestników łańcucha jest swobodny i zdetermi- 5

nowany kreowaniem wartości dodanej. W bezpośredniej relacji z wyżej wymienionymi zagadnieniami pozostaje zarządzanie łańcuchami dostaw, obejmujące wszystkie działania w cetu kształtowania struktury i zadań dla uzyskania założonych efektów.

2.2. Koncepcje zarządzania łańcuchami dostaw

Wykonywanie działań wspólnych dla danej zbiorowości wywołuje potrzebę koordynacji zachowań podmiotów, tworzących tę zbiorowość. Synchronizacja i właściwe zarządzanie znacząco wpływają na osiągniecie postawionego celu i zamierzonych efektów.

Zarządzanie łańcuchami dostaw rozwijało się dopiero na początku lat osiemdziesiątych XX wieku³⁴. Koncepcja ta była alternatywną wobec tradycyjnego sposobu pojmowania relacji między dostawcami a odbiorcami, dążącymi do wykorzystywania swojej pozycji przetargowej. Jednakże jej źródeł teoretyczno-metodologicz-nych należy dopatrywać się w wynikach badań dotyczących kanałów dystrybucji, kooperacji przedsiębiorstw produkcyjnych czy też integracji systemów³⁵. W generalnym ujęciu kształtowanie relacji między ogniwami tworzącymi łańcuch dostaw prowadzi do pojęcia zarządzania łańcuchem dostaw. Jednakże pomimo stosunkowo krótkiego funkcjonowania tego pojęcia w dorobku teoretycznym nauk o organizacji i zarządzaniu można wyróżnić wiele kierunków oraz sposobów podejścia do problematyki zarządzania łańcuchem dostaw.

Do autorów podejmujących powyższe zagadnienia w polskiej literaturze można zaliczyć przede wszystkim P. Blaika, D. Kempny, J. Witkowskiego i I. Fechnera.

I.    Fechner określa zarządzanie łańcuchem dostaw jako ogół działań podejmowanych w celu zaspokajania potrzeb związanych z nabywaniem i użytkowaniem produktów³⁶. Autor ten wskazuje, że są to działania o charakterze organizacyjnym, technicznym, marketingowym i finansowym, rozpoczynające się w momencie wykreowania potrzeby konsumenta, przechodzące w etap projektowania i wytwarzania produktu, jego dostarczenia i sprzedaży, a kończące się jego serwisowaniem i usuwaniem.

J.    Witkowski uwypukla we współczesnej istocie łańcucha dostaw proces decyzyjny związany ze synchronizowaniem fizycznych, informacyjnych i finansowych strumieni popytu i podaży, przepływających między uczestnikami łańcucha w celu osiągnięcia przez nich przewagi konkurencyjnej i tworzenia wartości dodanej

. z korzyścią dla wszystkich jego ogniw, klientów i pozostałych interesariuszy³⁷.

³⁴    E. Sucky, Koordination in Supply Chains. Spieitheoretische Ansatze zur Emittlung inlegrierler Bestell- und Produktionspolitiken, Gabler Edition Wisscnschaft, Wiesbaden 2004. $. 5.

³⁵    J. Witkowski, Zarządzanie łańcuchem..., jw., s. 21.

³⁶1. Fechner, Zarządzanie łańcuchem..., jw., s. 9.

³⁷ J. Witkowski, Zarządzanie łańcuchem..., jw., s. 29.