a
58 Centrum logistyczne jako ogniwo łańcucha dostaw
zdecydowanego ataku na tradycyjne podejście do stosunków z dostawcami. Zakła-dano bowiem, że współdziałanie i partnerstwo są warunkami koniecznymi do prawi-® dłowego zarządzania relacjami z dostawcami.
Istotne znaczenie w łańcuchu dostaw mają dostawcy usług. Każdy łańcuch dostawa ma ogniwo początkowe w postaci dostawcy, zaopatrującego producenta w surowce* i materiały. Dominującym rodzajem dostawców usług są przedsiębiorstwa transpoefl towe i magazynowe, określane jako operatorzy logistyczni. Usługi finansowe świad-czone są przez banki, natomiast systemy informatyczne zapewniają dostawcy usług I informatycznych. W obszarze tej działalności szczególną rolę odgrywa centrum logi-® styczne, które powinno zapewniać kompleksowe usługi logistyczne dla wszystkich* uczestników łańcucha dostaw.
Zadaniem ogniw pośredniczących (przedsiębiorstw i dystrybutorów) jest prze-.® twarzanie surowców i materiałów w wyroby gotowe, a następnie ich dystrybuowarij^B Rola dystrybutorów sprowadza się do zakupu od producentów dużej ilości zapasó\^B a następnie sprzedaży innym przedsiębiorstwom określonych partii produktów. Dys-* trybutorzy pełnią zatem funkcję „bufora” przy zmiennym popycie na wyroby. Ich 1 misję wobec klientów określa się jako czas i miejsce {Time and Place), gdyż dostar-* czają produkty dokładnie wówczas, kiedy potrzebuje ich klient oraz w wymaganym || miejscu. Ogniwem końcowym łańcucha można określić detalistę gromadzącego® zapasy i sprzedającego je następnie indywidualnym klientom. W działalności orga- 9 nizacyjnej koncentrują się oni na dokładnej analizie preferencji i popytu. Konsu-fl mentami są końcowi użytkownicy wyrobów, z reguły osoby fizyczne lub organizacj^H klientów.
W każdym łańcuchu dostaw występują powiązania między jego kolejnymi ogni- * wami. Powiązania te mogą mieć charakter materialny (łączący się z przemieszcza-^?* niera dóbr rzeczowych) i niematerialny (związany m.in. z komunikacją, wymianą^® informacji, usługami). M. Sołtysik podkreśla, że w łańcuchu dostaw przyjęte zostaje | założenie wskazujące na klientów jako podmiot zapoczątkowujący decyzje podej|S mowane w łańcuchu dostaw. „Łańcuch dostaw zaczyna się u klienta, a decyzje prze-* pływają w kierunku przeciwnym niż podaż produktów”1. Podobny pogląd wyraża K. Rutkowski, wskazując na kreowany przez klientów popyt, będący siłą napędow^H działań w łańcuchu dostaw2.
Powyższe rozważania pozwalają na wyróżnienie generalnych dążeń współ-.® czesnych łańcuchów dostaw. Celem łańcucha dostaw jest zapewnienie szybkiego I i sprawnego przepływu dóbr oraz obniżenie kosztów tego przepływu3. Z koncepcji* H.L. Lee wynika natomiast, że do zasadniczych celów łańcucha dostaw możnafl zaliczyć 4:
Istota i cele łańcucha dostaw 59
• elastyczność, przejawiającą się szybkim reagowaniem na zmiany w popycie i podaży oraz sprawnym likwidowaniem wewnętrznych zakłóceń,
• dostosowanie do rynku, polegające na adaptacji projektu łańcucha dostaw do strukturalnych zmian na rynkach, a także na modyfikacji sieci zaopatrzenia w taki sposób, aby odpowiadała przyjętej strategii przedsiębiorstwa, jego produktów i technologii,
• wzajemne uwzględnianie interesów partnerów biznesowych przez stworzenie zachęt do większej efektywności.
Realizacja wymienionych powyżej celów może odbywać się przez zastosowanie różnorodnych metod, do których należy zaliczyć m.in.: rozwijanie relacji współpracy z dostawcami, korzystanie z pośredników do pozyskiwania nowych dostawców i nowej infrastruktury logistyki, tworzenie elastycznych projektów produktów, doprowadzanie do swobodnej wymiany informacji z dostawcami i klientami czy też wreszcie ocenę potrzeb finalnych konsumentów, a nie jedynie bezpośrednich klientów32.
J. Coyle, E. Bardi oraz CJ. Langley Jr. wskazują na cele przedmiotowe łańcucha dostaw, ujmując je w trzech zasadniczych obszarach33:
• rozpoznanie wymagań ostatecznego klienta odnośnie poziomu obsługi,
• podjęcie decyzji o umiejscowieniu i ilości składowanych zapasów,
• opracowanie polityki i procedur zarządzania łańcuchem dostaw jako całością.
Powyższe cele skupione są wokół zapotrzebowania, zapasów i mechanizmu koordynacji. Realizacja pierwszego celu polega na właściwej identyfikacji klientów i ich potrzeb, ponieważ zapotrzebowanie jest siłą napędową całego łańcucha dostaw. Spełnienie drugiego celu łączy się zarówno z zaspokojeniem oczekiwań klienta, jak i z zapewnieniem akceptowanego poziomu kosztów. Natomiast właściwe skoordynowanie działań w łańcuchu jest możliwe głównie dzięki zbudowaniu odpowiedniej struktury organizacyjnej.
Rzeczywista konfiguracja łańcucha dostaw, a tym samym stopień jego złożoności determinowany jest zazwyczaj celem i strategią funkcjonowania łańcucha, jego zasięgiem działania, wewnętrzną organizacją tworzących go podmiotów, ich wielkością oraz zakresem działalności. Forma i rodzaj powiązań między ogniwami łańcucha są uzależnione od wielu czynników, na które składają się m.in.: lokalizacja dostawców i odbiorców, lokalizacja magazynów czy też strategia współpracy między ogniwami. Postać, jaką przybiera łańcuch dostaw, wpływa zatem na skuteczność i sprawność jego działania. Funkcjonowanie łańcucha dostaw może być mniej lub bardziej efektywne, niemniej jednak jest on niezbędny we współczesnych procesach gospodarczych, jego przerwanie skutkuje ustaniem przepływu towarów, a to wpływa na brak zaspokojenia popytu.
52 Por.: Logistyka dystrybucji..., jw., s. 77.
33 J. Coyle, E. Bardi, CJ. Langley Jr., Zarządzanie..., jw., s. 33.
Por. M. Sołtysik, Łańcuchy i sieci..., jw., s. 34.
Logistyka dystrybucji...,jw., s. 74.
Por. M. Sołtysik, Łańcuchy i sieci..., jw., s. 32.
H.L. Lee, Sekret najbardziej efektywnych łańcuchów dostaw, Harvard Business Review Polskami luty 2005, s. 93.