70 Centrum logistyczne jako ogniwo łańcucha dostaw_
Innym przykładem łańcucha dostaw jest łańcuch popytu, w którym dochodzi do wzmożonej współpracy dyktowanej przez dominujących klientów. Łańcuch ten jest interdyscyplinarny w ramach różnorodnych działań, w tym przede wszystkim dóH czących sprzedaży. Działania są dostosowane do potrzeb klienta. W przedsiębiorstwa takim wykorzystywana jest nowoczesna technologia, aby sprostać dużej elastyczno® wobec kontrahentów. Wysoce wielofunkcyjnym jest również łańcuch integraefra dostaw. Następują w nim działania prowadzące do redukcji kosztów związany® z realizacją procesów zachodzących w tym łańcuchu. Zbliżonym rodzajem łańcuc® dostaw do dwóch poprzednio wymienionych jest łańcuch preferujący szybkie wejście na rynek. Czas jest w nim czynnikiem odgrywającym kluczową rolę, obliguj® tym samym do dużej elastyczności prowadzonych działań. Ponadto ma w nim miejsódfl nacisk na rozwój nowych produktów, a następnie dążenie do wykorzystania możli-« wości łańcucha dostaw w celu szybkiego wprowadzenia produktów na rynek. 1
W łańcuchu innowacyjnym zapewnienie elastyczności odbywa się przez two-9 rżenie sieci producentów i dostawców logistycznych. Następuje w tym przypadkfl skupienie uwagi na opracowywaniu produktu, wprowadzeniu go na rynek oraz na jego fazach rozwoju w trakcie cyklu życia produktu. Przykładem stosowania t&o 1 łańcucha dostaw mogą być zaawansowane technologicznie produkty elektronicznU Elastyczne sieci, obejmujące niewielką ilość aktywów materialnych, służące do przetwarzania przepływu informacji, tworzone są w łańcuchu określanym mianem® sieci informacyjnych. Stopień złożoności tego łańcucha jest wysoki, ponieważ jego 9 menedżerowie są zazwyczaj twórcami i liderami tych sieci. Dostęp do danych w tym I rodzaju łańcucha dostaw umożliwia ich przetwarzanie na informację i wiedzę. |j
Jednym z przykładów łańcucha dostaw w aspekcie procesów zarządzania jgst łańcuch wartości, charakteryzujący się wysokim stopniem konkurencyjności* między jego ogniwami, prowadzącej do innowacyjności realizowanych^ działań®: Następuje w ten sposób m.in. koordynacja procesów zaopatrzenia, a uczestnicy łm-cucha inwestują w rozwój potencjału niezbędnego do wykorzystania w ich ogniwiel łańcucha dostaw. • ’
Powyższe rozważania dotyczące aspektów procesów zarządzania w łańcuch]® dostaw pozwalają wnioskować, że do jego zasadniczych zadań należy monitorowaj^B stanu i poziomu zapasów w całym łańcuchu oraz ograniczenie niepewności, będącej® przyczyną do utrzymywania nadmiernego poziomu zapasów bezpieczeństwa. NależyB zatem zauważyć, że cele efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw prowadził w konsekwencji do powstania dodatniego efektu synergicznego, oznaczającego osiągnięcie większego efektu w wyniku współdziałania ogniw łańcucha dostaw w porów® naniu z samodzielną działalnością podmiotów tworzących ten łańcuch.
Wpisują się w to również nowoczesne koncepcje, coraz częściej wykorzysj^B wane przez przedsiębiorstwa, a zmierzające do ograniczania poziomu zapasó^H Typowym tutaj przykładem jest koncepcja just-in-time, która wskazuje, że działanij® koordynujące dostawy w taki sposób, aby nie pojawiała się konieczność utrzymy® wania zapasów, jest efektywna ekonomicznie. Daje ona możliwość racjonalnymi , gospodarowania zasobami oraz lepszego zarządzania czasem i dostawami. :/';3j|^^B
Powstanie centrów logistycznych jest zjawiskiem przestrzennym wynikającym z globalnych procesów ekonomicznych. Geneza ich rozwoju tkwi w poszukiwaniu przez przedsiębiorstwa sposobów na redukcję kosztów związanych z zaopatrzeniem, magazynowaniem, dystrybucją i spedycją surowców oraz towarów, a także z rozwojem outsourcingUy czyli korzystania przez przedsiębiorstwa z usług zewnętrznych logistycznych świadczonych przez wyspecjalizowane firmy. Dostęp do centrów logistycznych staje się dziś istotną determinantą wzrostu gospodarczego, sprzyja lokalizacji firm globalnych i międzynarodowego kapitału, wpływając zarazem na rozwój lokalny i regionalny. Wskazanie roli centrum logistycznego w łańcuchu dostaw wymaga umiejscowienia centrum w całej strukturze biznesowej, a następnie w łańcuchu dostaw.
Każde z ogniw łańcucha dostaw użytkowników czerpie inne korzyści z istnienia centrum logistycznego. Dla operatorów logistycznych stwarza dogodne warunki do prowadzenia działalności: łatwość osiedlenia, dostępność podstawowej infrastruktury i współdzielenie kosztów jej użytkowania z innymi użytkownikami (drogi i place, media energetyczne, oświetlenie, usuwanie odpadów, gospodarka wodno-ściekowa itp.). Poszerzają oni również zakres usług przez uzupełnianie swoich kompetencji usługami innych operatorów oraz tworzą rynek usług, który skupia dostawców i odbiorców. Dostawcy i odbiorcy korzystają z szerokiej oferty usług logistycznych, cen usług kształtowanych regułami wolnego rynku oraz poziomem obsługi. Na relacje między dostawcami a odbiorcami oddziałują instytucje rządowe oraz ośrodki wprowadzania innowacji, funkcjonujące w gospodarce. Bardzo istotne jest również uwzględnienie wymagań ochrony środowiska formułowanych przez społeczeństwo.
Przedstawione ogólne zależności wyznaczają rolę centrum logistycznego w łańcuchu dostaw. Podstawową rolą, jaką odgrywa centrum, jest rola ośrodka, w którym następuje tworzenie wartości dodatkowej w przepływie dóbr, łagodzenie lub eliminowanie uciążliwości, jakie działalność logistyczna wywiera na otoczenie, a także wspieranie, często inicjowanie, pozytywnych tendencji i kierunków rozwoju działalności gospodarczej, głównie w obszarze logistyki. W tym obszarze analiz należy wskazać na różnorodną rangę wartości, jakie centra logistyczne wnoszą do działalności przedsiębiorstw59. Rozszerzają one oferty usług logistycznych i innych towarzyszących im usług, zmniejszają koszty przepływów materialnych, uelastyczniają konfigurację łańcucha dostaw, zapewniają kompleksowość obsługi oraz wzmacniają tendencje rozwojowe łańcuchów kooperacyjnych. Oferują także pewne wartości lokalnym społeczeństwom. Są nimi: rozwój gospodarczy i napływ inwestorów,
591. Fechncr, Centra logistyczne. Cel..., jw., s. 22.